Posty

Wyświetlanie postów z lipiec, 2019

Przetrwać dzięki przyjaźni. Relacja ze spotkania o wojennych losach Stanisława Grzesiuka

Obraz
Niech żyje wojna? Bynajmniej! – zdawał się mówić (czy raczej śpiewać) Grzesiuk, którego głos wybrzmiał ponownie w redakcji Teologii Politycznej. Uczestnicy spotkania na Koszykowej mogli usłyszeć Jana Młynarskiego, wykonującego utwory czerniakowskiego barda na jego własnej bandżoli oraz dowiedzieć się, jak potoczyły się wojenne losy artysty. Drugie z cyklu trzech spotkań poświęconych Stanisławowi Grzesiukowi uświetniła obecność Izabeli Laszuk, wnuczki barda. Usłyszeliśmy także utwory artysty w wykonaniu Jana Młynarskiego, Anny Bojary (grającej na pile), Sebastian Jastrzębskiego (gitara) z Warszawskiego Combo Tanecznego. Goście wraz z Natalią Szerszeń, która prowadziła spotkanie, starali się spojrzeć na postać Grzesiuka przez pryzmat wojennych doświadczeń autora Pięciu lat kacetu . Zanim rozmowa o wojennych dolach i niedolach Stanisława Grzesiuka rozpoczęła się na dobre, artyści z Warszawskiego Combo Tanecznego przywitali publiczność aranżacją piosenki Choć z kieszeni z...

Towarzysze z betonu. Dogmatyzm w PZPR 1980–1990

Obraz
10 czerwca w Centrum Edukacyjnym Instytutu Pamięci Narodowej im. Janusza Kurtyki „Przystanek Historia” w Warszawie odbyła się prezentacja książki Przemysława Gasztolda Towarzysze z betonu. Dogmatyzm w PZPR 1980–1990. W dyskusji, prowadzonej przez dr. Tomasza Kozłowskiego, udział wzięli: prof. Antoni Dudek, prof. Andrzej Paczkowski oraz dr Przemysław Gasztold. Jak zauważył na wstępie prof. Andrzej Paczkowski , odnosząc się do historii ruchu komunistycznego: "W ruchu komunistycznym niemal od początku jego istnienia były wewnętrzne formacje. (..) cały czas funkcjonowało skrzydło ortodoksyjne, które postulowało ścisłe trzymanie się litery Marksa i Lenina. Bardzo często w polemikach mówiono o powrocie do źródeł. (..) co najmniej od czasów Lenina była zasada jednomyślności, zwartości, a jeżeli są jakieś polemiki, to należy je ukrywać, aby na zewnątrz cała formacja prezentowała się jednolicie. (...) Zaczyn ortodoksji i dogmatyzmu cały czas istniał, on mógł się uzewnętrzniać wtedy,...

Promocja książki Jerzego Surdykowskiego "Plątawisko"

Obraz
29 maja w Klubie Księgarza odbyła się promocja książki Jerzego Surdykowskiego "Plątawisko", wydanej przez Oficynę Wydawniczą Volumen. Spotkanie prowadził Tomasz Zapert, fragmenty czytał Krzysztof Gosztyła. "Plątawisko" to nowa powieść autora powieści takich jak „S.O.S”, „Paradygmat” i „Pójdę pluć na wasze trumny” oraz zbiorów esejów filozoficznych „Wołanie o sens” i „Odnajdywanie sensu”, autora cotygodniowych felietonów w dzienniku „Rzeczpospolita” i esejów w miesięczniku „Odra”. Podobnie jak w „Paradygmacie” jego bohaterowie są ludźmi nauki i podobnie jak tam borykają się z podstawowymi i nieznajdującymi łatwej odpowiedzi pytaniami, jakie zadaje sobie człowiek: o granice poznania, racjonalność, sens istnienia, o Boga wreszcie. Choć są to pytania filozofów, akcja powieści jest wartka, pełna zwrotów i niebezpieczeństw. "To nie jest tylko powieść, to amalgamat wielu gatunków, tak zszytych, że nie widać szwów" - zauważył Tomasz Zapert. "Ta książ...

Krystyny Kersten "Narodziny systemu władzy. Polska 1943-1948"

Obraz
29 maja w Centrum Edukacyjnym Przystanek Historia odbyła się dyskusja wokół nowego wydania książki Krystyny Kersten "Narodziny systemu władzy. Polska 1943-1948" opublikowanej przez ISP PAN. W spotkaniu udział wzięli: prof. Andrzej Paczkowski, prof. Jan Żaryn, prof. Rafał Wnuk oraz dr hab. Paweł Kowal. Dyskusję prowadził Rafał Dudkiewicz. Krystyna Kersten - historyk dziejów najnowszych dla kilku pokoleń historyków PRL jest bardzo ważnym nauczycielem i niedościgłym wzorem naukowca. Do jej uczniów należy prof. Jan Żaryn, Paweł Kowal i Rafał Wnuk. W książce "Narodziny systemu władzy" Krystyna Kersten ukazała tworzenie się systemu rządów komunistycznych, mechanizmy zależności od ZSRR, postawę Zachodu wobec Polski, dylematy polityków. http://wydawnictwo.isppan.waw.pl/produkt/narodziny-systemu-wladzy-polska-1943-1948/ Paweł Kowal, który przyznał, że inspirował się pracami prof. Krystyny Kersten, czego dowodem jego książka "Koniec systemu władzy", zaznac...

Pamięć i Sprawiedliwość - historia partii komunistycznych w Polsce i na świecie

Obraz
7 maja 2019, w Centrum Edukacyjnym IPN im. Janusza Kurtyki „Przystanek Historia”, przy ul. Marszałkowskiej 21/25 w Warszawie, odbyła się prezentacja 32 numeru czasopisma naukowego „Pamięć i Sprawiedliwość”, poświęconego historii partii komunistycznych w Polsce i na świecie. W jednym z esejów, zatytułowanym "Żydokomuna" w aparacie władzy "Polski Ludowej". Mit czy rzeczywistość? , dr hab. Mirosław Szumiło podjął temat dużej liczby Żydów w strukturach władzy komunistycznej w Polsce po 1944 r. W dyskusji wzięli udział: prof. dr hab. Andrzej Paczkowski (ISP PAN), dr hab. Mirosław Szumiło (IPN/UMCS), redaktor naczelny „Pamięci i Sprawiedliwości” oraz dr Piotr Gontarczyk (IPN). Spotkanie prowadził dr Rafał Łatka (IPN), zastępca redaktora naczelnego „Pamięci i Sprawiedliwości”. Jak wyjaśnił redaktor naczelny czasopisma dr hab. Mirosław Szumiło, "Pamięć i Sprawiedliwość" to pismo naukowe poświęcone historii najnowszej, główny periodyk naukowy wydawany przez I...

Ukadrowienie agentury SB i WSW

Obraz
"Dałem się zwerbować (..). Popłynąłem, wyzbywając się hamulców moralnych. Przekroczyłem rubikon i stałem się jednym z nich. Chciałem tam zrobić karierę. Chciałem być dobrym funkcjonariuszem Służby Bezpieczeństwa". 31 maja 2019 roku, w Centrum Edukacyjnym IPN „Przystanek Historia” im. Janusza Kurtyki w Warszawie, odbyła się dyskusja z cyklu Tajemnice bezpieki”. W spotkaniu zatytułowanym „Ukadrowienie agentury SB i WSW – studium przypadków” udział wzięli: dr Witold Bagieński, Bartosz Kapuściak, Janusz Molka - agent SB i funkcjonariusz SB i MSW oraz Bogdan Rymanowski. dyskusję prowadził Piotr Woyciechowski. Jak zauważył prowadzący, to pierwsze publiczne spotkanie w którym bierze udział bohater książki Bogdana Rymanowskiego "Ubek: wina i skrucha" - Janusz Molka, tajny współpracownik SB, który z czasem został etatowym funkcjonariuszem MSW w Gdańsku. Jak czytamy w Biuletynie Informacji Publicznej IPN, Janusz Molka został zwerbowany do współpracy z SB w 1983 r. na z...

Urząd Ochrony Państwa 1990-1995: służba specjalna Polski niepodległej czy kontynuacja SB

Obraz
"Zanim zaczęła działać komisja kwalifikacyjna, już była ustalona obsada etatowa całego Urzędu Ochrony Państwa". W Centrum Edukacyjnym Przystanek Historia odbyło się spotkanie z cyklu "Tajemnice Bezpieki". W dyskusji na temat Urzędu Ochrony Państwa udział wezmą: dr hab. Zbigniew Siemiątkowski (Instytut Nauk Politycznych UW), dr hab. Andrzej Zybertowicz prof. UMK (Uniwersytet im. Mikołaja Kopernika) oraz dr Paweł Piotrowski (Wojskowe Biuro Historyczne). Spotkanie prowadził Piotr Woyciechowski. Powstanie Urzędu Ochrony Państwa 10 maja 1990 r. przyjmuje się za początek procesu kształtowania cywilnych służb specjalnych III Rzeczypospolitej. Wraz z utworzeniem UOP likwidacji uległa Służba Bezpieczeństwa. Urząd Ochrony Państwa w 1990 roku został w ponad 90% stworzony z byłych funkcjonariuszy Służby Bezpieczeństwa (ok. 5 tys. byłych funkcjonariuszy znalazło się w nowej strukturze). To była - jak zauważył dr hab. Zbigniew Siemiątkowski - świadoma decyzja ówczesnego r...

Od pierwszej pielgrzymki Jana Pawła II do 4 czerwca 1989

Obraz
"Zarówno wybór Jana Pawła II [na papieża], jak i jego przybycie do Polski w czerwcu 1979 roku otworzyło nowy rozdział, który można też nazwać ostatnim rozdziałem komunizmu na ziemiach polskich, ale także w przestrzeni europejskiej, jeśli nie światowej". 26 czerwca w Centrum Edukacyjnym Przystanek Historia w czasie ostatniego spotkania z cyklu "Kościół, Naród Państwo" o znaczeniu dla Polski wyboru papieża Polaka mówił prof. Jan Żaryn. Wybór papieża Polaka był zaskoczeniem dla przeciwników Kościoła, ale także dla niektórych ludzi Kościoła. Kardynał Karol Wojtyła był znany w środowisku krakowskim, był arcybiskupem metropolitą krakowskim, potem kardynałem, wiceprzewodniczącym Rady Głównej Episkopatu Polski i Konferencji Plenarnej. Jednak, jak zauważył prof. Żaryn, w odbiorze społecznym, to prymas Stefan Wyszyński był postacią pierwszoplanową. Prof. Jan Żaryn mówił o dylemacie przed jakiem stanęły władze PRL, dotyczył on pielgrzymki nowo wybranego papieża do Polski...
Obraz
Czy rację miał Fiodor Tiutczew, gdy ogłosił w swoim wierszu: „umysłem Rosji nie zrozumiesz”? Tytuł książki Ewy Thompson pozwala mieć nadzieję, że mylił się przynajmniej częściowo. Niewątpliwie potrzebujemy jednak klucza. W swojej książce „Zrozumieć Rosję”, wydanej przez Teologię Polityczną, autorka przedstawia swoją interpretację problemów rosyjskiej kultury, wypracowaną dzięki badaniom nad fenomenem świętego szaleństwa. 28 czerwca w redakcji Teologii Politycznej miała miejsce premiera książki „Zrozumieć Rosję. Święte szaleństwo w kulturze rosyjskiej” prof. Ewy Thompson, slawistki, wykładowczyni Rice University w Houston. Z autorką rozmawiał Tomasz Herbich. Pierwsze pytanie prowadzącego dotyczyło tego, w jaki sposób fenomen jurodztwa – świętego szaleństwa pomaga nam zrozumieć Rosję. Autorka wyjaśniła, że genezy omawianego zjawiska należy szukać przynajmniej w dwu źródłach: we wschodnim chrześcijaństwie i religiach pogańskich. Wielu badaczy skupia się na tym pierw...

O Rotmistrzu Pileckim w 71. rocznicę śmierci

Obraz
W 71. rocznicę śmierci Rotmistrza Witolda Pileckiego Fundacja im. Janusza Kurtyki zorganizowała wydarzenie zatytułowane: ”Rotmistrz Witold Pilecki – spotkanie wokół albumu Jacka Pawłowicza”, które odbyło się w Bibliotece im. Janusza Kurtyki znajdującej się w murach dawnego więzienia mokotowskiego przy ul. Rakowieckiej 37 w Warszawie.  25 maja 1948 roku o 21:30 w więzieniu mokotowskim w Warszawie przy ulicy Rakowieckiej został zamordowany Rotmistrz Witold Pilecki – niezłomny Żołnierz Rzeczpospolitej, kawalerzysta Bitwy Warszawskiej, ułan Września 1939, ochotnik do Auschwitz, założyciel siatki konspiracyjnej w piekle na ziemi – niemieckim obozie koncentracyjnym w Oświęcimiu, powstaniec warszawski, podkomendny Generała Władysława Andersa, oficer wywiadu walczący o wyzwolenie Ojczyzny w czasach stalinizmu. W spotkaniu wzięli udział znamienici Goście. Pierwszym z nich była Pani Zofia Pilecka-Optułowicz – córka Marii i Witolda Pileckich, która przez całe swoje życ...

„Przedwojenna Warszawa w szlagierach Grzesiuka”

Obraz
We wtorek, 18 czerwca redakcja Teologii Politycznej przemieniła się na kilka chwil w przedwojenne, czerniakowskie podwórko. Połączone z koncertem spotkanie „Przedwojenna Warszawa w szlagierach Grzesiuka” zgromadziło na Koszykowej 24 tłumy miłośników muzyki i prozy stołecznego barda. W trakcie pierwszego z trzech planowanych wydarzeń, dedykowanych postaci Grzesiuka i warszawskim kontekstom jego życia i twórczości, słowem i muzyką  malowali przedwojenną stolicę Mateusz Werner – filozof kultury i znawca kultury warszawskiej – oraz Jan Młynarski i Sebastian Jastrzębski, grający razem od lat w Warszawskim Combo Tanecznym. Spotkanie poprowadziła Natalia Szerszeń. – Arystoteles mówił o szukaniu pierwszych przyczyn, badaniu pryncypiów rzeczy. Dla tożsamości Warszawy jedną z takich pierwszych przyczyn jest postać Stanisława Grzesiuka –  tymi słowami Dariusza Karłowicza rozpoczął się cykl wydarzeń poświęconych autorowi „Boso, ale w ostrogach”. Pierwsze spotkanie było o...