W dniu Narodowego Święta Niepodległości, w Domu Literatury w Warszawie odbyło się uroczyste wręczenie Nagrody Literackiej im. Józefa Mackiewicza za rok 2015. Nagroda, ufundowana w celu upamiętnienia postaci i dzieła polskiego pisarza i działacza politycznego, jest przyznawana od 2002 roku. Laureat otrzymuje medal z podobizną patrona i cytatem z jego książki "Tylko prawda jest ciekawa" oraz nagrodę pieniężną.
Za stołem prezydialnym zasiedli: dr Tomasz Burek, prof. Jacek Bartyzel, Maciej Urbanowski, Stanisław Michalkiewicz i Rafał Ziemkiewicz.
Na uroczystości obecny był podsekretarz stanu w Kancelarii Prezydenta RP Wojciech Kolarski.
"Jestem z pokolenia, które korzystało z lektury genialnej prozy Józefa Mackiewicza wydawanej w podziemiu". - mówił minister. - "Śledzę losy laureatów nagród i trzymam kciuki za sukces tego przedsięwzięcia, które docenia literaturę, która rodzi się z maksymy: Jedynie prawda jest ciekawa".
W tym roku do Nagrody im. Mackiewicza nominowano 11 autorów.
Wyróżnienie otrzymał Przemysław Dakowicz za książkę "Obcowanie. Manifesty i eseje" (Wydawnictwo Sic!). Jak czytamy w notce wydawniczej, jest to zbiór wypowiedzi programowych, esejów, notatek i rozmów, które koncentrują się wokół zasadniczych pytań o kondycję i kształt kultury na przełomie wieków XX i XXI. Zadającemu pytania i poszukującemu diagnoz autorowi kultura jawi się jako continuum, jako przestrzeń nieprzerwanej rozmowy teraźniejszości z przeszłością, jako dialog rozmaitych stanowisk i punktów widzenia.
Przemysław Dakowicz dziękując za wyróżnienie powiedział: "Co najmniej od końca XIX stulecia kultura tworzona w obrębie tej formacji, którą zwykliśmy nazywać cywilizacją śródziemnomorską, jest kulturą okaleczoną. Odrywa się od swoich korzeni, traci kontakt z wartościami, które stanowiły podstawę jej rozwoju i wzrostu. Skutkiem tego procesu jest szaleństwo sztuki, współczesna sztuka i literatura to dwie wariatki biegnące z rozwianym siwym włosem w stronę przepaści. Ktoś kto szuka dziś własnego miejsca w literaturze, nie może o tym zapominać. Właśnie dlatego staram się rozumieć wszelką twórczość przede wszystkim jako pracę świadomości. Współczesny artysta ma obowiązek zdać sprawę ze swoich relacji ze zmierzchającą cywilizacją śródziemnomorską, musi wyznaczyć i opisać własne miejsce w świecie schizofrenicznej nowoczesności. Może podjąć wysiłek odbudowy tego, co uległo zniszczeniu lub okazać się destruktorem. Może podjąć wysiłek odbudowy tego, co uległo zniszczeniu lub okazać się destruktorem".
Kapituła Nagrody Literackiej im. Józefa Mackiewicza za rok 2015 przyznała prof. Andrzejowi Nowakowi za książkę "Dzieje Polski. Skąd nasz ród" wydaną przez Wydawnictwo Biały Kruk. To pierwszy z zapowiadanych tomów, obejmujących całą historię Polski.
Laudację wygłosił Maciej Urbanowski: "Czytałem tę książkę z wypiekami na twarzy, niczym wspaniałą powieść historyczną, która raz bywa żartobliwą gawędą, innym razem poruszającą tragedią, a najczęściej jest porywającym eposem. Po trosze to zasługa samej polskiej historii, opisywanego przez Andrzeja Nowaka okresu. Zafascynowany tragicznymi dziejami naszego kraju w ostatnim wieku, zapomniałem trochę, jak niezwykle dramatyczne, ale zarazem fascynujące były początki Polski. Chrzest Mieszka, zabójstwo św. Stanisława, walka Bolesława Krzywoustego ze Zbigniewem, zdobycie przez Polaków Kijowa, łupieżcze napady Czechów na Poznań. Każdy z tych i innych momentów naszych dziejów do 1202 roku jest tematem niemalże szekspirowskim. Każdy ma też rozstrzygające znaczenie dla Polski, a więc i dla nas dzisiaj, tu i teraz".
"Andrzej Nowak nagrodzoną książką dowodzi, że należy do najwybitniejszych dziś przedstawicieli pisarstwa historycznego, którzy wiedzę o historii łączyli z talentem literackim, a te z kolei z własnym, oryginalnym i sugestywnym widzeniem dziejów Polski". - zaznaczył Urbanowski. - "Nowak nie jest opowiadaczem beznamiętnym, chłodnym, czy tym bardziej wzgardliwym. Przeciwnie - to ktoś, kto oprowadza nas po naszej historii niczym przewodnik, ale bardziej jeszcze jako gospodarz narodowej sceny, mądry ale nie bezkrytyczny, gospodarz, który czuje się odpowiedzialny za powierzone mu dziedzictwo, czuje się z tego dziedzictwa dumny, opowiada o nim z poczuciem wdzięczności dziejowej, szuka też specyfiki polskiej historii, wyznaje, że pociągają go w niej zwłaszcza drogi prowadzące w kierunku uobywatelnienia Polaków".
Laureat Nagrody Literackiej im. Józefa Mackiewicza, prof. Andrzej Nowak powiedział "To niezwykle piękny dla mnie dzień, nie tylko dlatego, że jego ukoronowaniem jest dla mnie ta tak prestiżowa nagroda, ale to, że spotyka się ona z 11 listopada obchodzonym po raz pierwszy od wielu lat w sposób, kiedy oddychamy pełną piersią i wydaje nam się, że możemy zaśpiewać z pełnym przekonaniem: Ojczyznę wolną pobłogosław, Panie".
I gdy chodzę po ulicach Warszawy dziś po południu wśród tysięcy młodych ludzi" - mówił historyk. - "to mam wrażenie, że ta więź z polską tradycją, czasem może nie do końca uświadamiana, nie wynikająca ze znajomości dat czy postaci historycznych, ale półinstynktowna, jest zachowana, nie została przerwana, mimo pracowitych starań tych, którzy chcieli tę więź zniszczyć"
Na zakończenie prof. Andrzej Nowak przeczytał fragment 2 tomu "Dziejów Polski", który ma się ukazać już w grudniu tego roku. Przeczytany fragment dotyczył bitwy pod Płowcami stoczonej w 1331 roku pomiędzy wojskami Władysława Łokietka a oddziałami zakonu krzyżackiego.
Relacja: Margotte i Bernard
Więcej zdjęć:
https://www.flickr.com/photos/55306383@N03/albums/72157660707877737
Całość uroczystości:
