W dniu 26 września br. Klub Ronina gościł Bohdana Urbankowskiego z jego najnowszą książką pt. „Adam Mickiewicz. Tajemnice wiary, miłości i śmierci”, wydaną przez Wydawnictwo „Zysk i S-ka”.
Prowadzący Marcin Wolski na wstępie stwierdził, że spotkania z Bohdanem Urbankowskim można nazwać „Historią Polski w odcinkach”. Wyraził też podziw dla pracowitości i erudycji Autora, który „dopiero co” wydał książkę o Piłsudskim, a teraz zajął się Mickiewiczem, tworząc książkę pełną informacji, przemyśleń i hipotez. Dodał też, że książka ta jest przeznaczona dla wszystkich, nie tylko dla osób zajmujących się Mickiewiczem w sposób szczególny.
Bohdan Urbankowski przypomniał grupę poetycką, do której sam dawno temu należał, a która ogłosiła kiedyś manifest nowego romantyzmu. Uważali oni, że polską historię w Polsce trzeba upowszechniać w wersji możliwie prawdziwej. Okazało się wówczas, że znaczna część historii jest zakazana w związku z czym przekazać prawdę nie jest łatwo i często zamiast prawdy pojawia się tajemnica, bądź kilka różnych rodzajów tajemnic. To właśnie Autor potraktował jako punkt wyjścia do napisania książki. Brak wiedzy czy też tajemnica, dotyczące jakiegoś zdarzenia, przy próbie rozwikłania często pogłębiały się, poszerzając zakres poszukiwań i badań. Nie ułatwiały zadania działania zarówno wcześniejszych badaczy, jak i rodziny Mickiewicza. Jak powiedział Bohdan Urbankowski, prawda czasami znikała i powiększał się obszar niewiedzy. Takim przykładem mogło być zniszczenie listów Mickiewicza, rzekomo dowodzących jego stosunków z pewną „demoniczną” kobietą. Problemy stwarzało również zanikanie „tła historycznego”, epoki w jakiej żył Mickiewicz, różniącej się znacznie od naszej. W czasach Mickiewicza problemem był stosunek do mniejszości, przede wszystkim relacje między Polakami i Litwinami, czy też ludźmi z Księstwa Litewskiego a „koroniarzami”. Problemem mógł być też wówczas stosunek do prawosławnych. Dopiero po latach zaczął narastać wokół Mickiewicza problem stosunku do mniejszości żydowskiej i kontaktów między chrześcijanami i żydami. Bohdan Urbankowski stwierdził, że część prawd o Mickiewiczu jest zasadniczo dostępna, ale została, jak to nazwał, „przysypana” innymi hipotezami, często zwalczającymi się, co spowodowało szum informacyjny, czyli „niewiedzę do kwadratu”.
Prawdy można dojść, choć wymaga to chęci i cierpliwości. Tak zwane prawdy, wynikające ze wspomnianego szumu informacyjnego mogą doprowadzić do takich efektów jak np. praca magisterska napisana w Japonii, stwierdzająca, że Mickiewicz był pierwszym żydowskim poetą w Europie. Podstawą jej były opracowania wydane przed wojną, a dotyczące chrześcijan ukrywających swoje żydowskie pochodzenie. Opisane były w nich próby powiązania rodziny Mickiewicza z korzeniami żydowskimi z Turcji, a także z frankistami.
Wśród wątków poruszanych w książce można znaleźć historie kolejnych miłości Mickiewicza, ale też wątki takie jak jego chwilowa apostazja, stosunek wieszcza do służb rosyjskich, jego pobyt na Krymie, szeroko opisana postać Towiańskiego, uważanego przez niektórych za agenta Rosji w Paryżu, ale także sprawa tzw. Legionów Mickiewicza. Na koniec Autor porusza sprawę dość tajemniczej śmierci Mickiewicza i licznych, lecz wykluczających się hipotez na temat jej przyczyn.
Bohdan Urbankowski opiera swą wiedzę na dokumentach. Umie szukać, umie też zagospodarować wyszukane fakty i interpretować je w sposób bardzo zajmujący. Tradycyjnie już zadziwia swoją erudycją i umiejętnością snucia historii w postaci niezmiernie ciekawej gawędy, prowadzonej przy tym piękną polszczyzną.
Relacja: Michał KK (tekst), Bernard (wideo i foto)
