W klubie Ronina odbyło się spotkanie z prof. Andrzejem Zybertowiczem i Joanną Lichocką – autorami książki “III RP: kulisy systemu”. Spotkanie prowadził Mateusz Matyszkowicz, który powiedział, przedstawiając publikację:
“Znaczna część tej książki to bardzo poważna i bardzo gorzka diagnoza tego co nas otacza. Profesor Zybertowicz znany jest jako teoretyk i socjolog, jako ten który pojęcie układu pojawiające się w debacie politycznej opisał dość dokładnie, pokazał na konkretnych przykładach. Jednak nie stawia się tu zarzutów tylko tej drugiej stronie, znajduje się tu także bardzo poważna, gorzka analiza strony konserwatywnej, zwanej tu obozem niepodległościowym. Prof. Zybertowicz przyznaje, że media znajdują się w rękach ludzi, którzy z niepodległościową stroną się nie utożsamiają, ale jednocześnie gani samoograniczające się myślenie naszej strony, zgodnie z którym tak już jest i tak być powinno – po tamtej stronie jest władza. Pan profesor każe się przyjrzeć nam samym, czy nasza własna nieudolność, nieskuteczność i nieumiejętność działania wspólnego nie ma w tym swojego udziału”.
Podkreślił, że coaching polityczny odnosi się zarówno do tzw. lemingów, ale i do strony niepodległościowej.
Joanna Lichocka nawiązując do słów Matyszkowicza stwierdziła: “Wydaje mi się, że ta książka nie jest gorzka. Jest ciekawa, ponieważ pan profesor ma ogromny dar opowiadania o polskiej rzeczywistości w sposób absorbujący, zatrzymujący uwagę. Niektóre bardzo skomplikowane zjawiska socjologiczne potrafi sformułować w sposób, który jest łatwy do zrozumienia, ale i chwytliwy. Potrafi zawrzeć w dwóch-trzech słowach to co inni w wielostronicowych definicjach”. “To bardzo ciekawy rozmówca” – podkreśliła.
Lichocka opowiadała o tym, jak doszło do powstania książki, o jej długich rozmowach o III RP z prof. Andrzejem Zybertowiczem, odbywających się m.in. w samym środku “lemingowa”, tj. miasteczku Wilanów, o sporach dotyczących oceny obecnej rzeczywistości .
Na pytanie o to, czy wierzy w przełamanie systemu III RP, prof. Andrzej Zybertowicz odparł, powołując się na słowa Josepha Ratzingera: “Wszystko może być odmienione, bo człowiek może być przemieniony”. Przytoczył także fragment wiersza Mariana Hemara “Każda klęska jest klęską charakteru”. I wyjaśnił: “Front wojny przebiega w każdym z nas. Jeśli mamy czegoś deficyt, powinniśmy sobie wzajemnie pomagać, żeby ten deficyt przełamać – deficyt wytrwałości, roztropności, ufności, umiejętności podnoszenia się po porażkach”.
“Gdy czytamy media drugiego obiegu, obozu patriotycznego, to wyraźny jest mit odłączenia się od nas złego świata”. – podkreślił socjolog. – “Tymczasem system jest wytwarzany przez nasze działania i system nas tworzy. Nawet jeśli go nie akceptujemy, to on przez rozmaite mechanizmy psychologiczne głęboko w nas wnika i wszczepia w nas pewne nawyki, które powodują, że w codziennych sytuacjach ten system reprodukujemy i podtrzymujemy. I jednym z mitów, z którym środowisko - które chciałoby żyć w Polsce, której ani my ani nasze dzieci nie będziemy się musieli wstydzić – musi się rozstać, jest mit o rozdzieleniu dobra od zła. On jest bardzo niebezpieczny, bo uniemożliwia promieniowanie pracy organicznej na szersze otoczenie”.
System III RP określił prof. Zybertowicz jako system wielopiętrowego klientelizmu – sieć powiązań, która blokuje rozwój Polski. “Prawdopodobnie każdy z nas tu obecnych na jakimś z pięterek się znajduje. Prawie każdy z nas jest beneficjentem jakiegoś strumyczka środków finansowych czy mechanizmów dystrybucji szacunku, w związku z tym w wielu sytuacjach nie kwapimy się, by przyczynić się do tego, by kraj wyszedł z tego systemu. (..) Sami uczestniczymy w nagannych praktykach, udając że tego nie robimy. Jeśli będziemy chcieli system przebudować, to sami też coś stracimy. Moralnie wielu z nas nie akceptuje tych reguł gry, ale jest uwikłanych na minimalnym poziomie i dlatego nie włączamy się w odbudowę spraw publicznych, bo mamy deficyt woli.”
Joanna Lichocka polemizowała z tą tezą, nie zgadzając się przede wszystkim na używanie słowa: “my” w kontekście, że “my kradniemy na małą skalą, inni kradną na wielką skalę i dlatego system jest niezmienialny, bo nie jest w naszym interesie rozwalanie systemu, w którym przestaniemy mieć taką możliwość”. “Ja się z takim postawieniem sprawy nie zgadzam”. – podkreśliła. – “Owszem, bardzo duża część naszego społeczeństwa jest jakoś skorumpowana, jest w systemach klientelistycznych, wskazuje na to ogromne przyzwolenie społeczne na to, że – wszyscy biorą, wszyscy dają, trzeba to załatwić, wszędzie jest układ, trzeba się jakoś ułożyć. Ale ja zawsze protestuję, gdy chce się nam powiedzieć, że wszyscy jesteśmy uwikłani, bo to stara metoda postkomuny: że nie można rozliczać PRL-u, robić lustracji i dekomunizacji, ponieważ każdy ma coś za uszami, bo będą rozliczać tych, co byli szeregowymi członkami PZPR”.
Według niej, zwycięstwo PO w 2007 i 2011 roku było wywołane właśnie tym zjawiskiem. Rządy PiS z rzeczywistym działaniem i retoryką antykomunistyczną przestraszyły dużą część ludzi, również tych, “którzy dawali łapówki policjantom z drogówki, gdy przekroczyli prędkość”. Kierowała nimi myśl, że lepiej zagłosować na tych, którzy gwarantują status quo i brak rozliczeń niż na tych, którzy mówią: Zróbmy zmianę, oczyśćmy ten system.
“Zadaniem, które stoi przed Prawem i Sprawiedliwością, gdyby ta partia przejęła władzę, jest dokonanie takiego wstrząsu instytucjonalnego, żeby w kilku obszarach, które są rozwojowo kluczowe, reguły klientelistyczne przestały działać, a zaczęły działać reguły merytoryczne” – podkreślił prof. Andrzej Zybertowicz.
Na pytanie czy uda się powtórzyć to co działo się między 2003 a 2005 rokiem i czy uda się ten system znowu przełamywać, prof. Zybertowicz odpowiedział:
"Generałowie toczą zawsze minione wojny. Przygotowują się do zwyciężenia tej wojny, która już była, a nowa wojna będzie inna. Seria zdarzeń społecznych, przebudowy nastrojów, która miała miejsce od afery Rywina doprowadziła do tego, że w 2005 roku środowiska zakorzenione w polskiej tradycji i historii wygrały podwójnie wybory: prezydenckie i parlamentarne i objęły władzę. Ujawnienie afery Rywina i dalsze eksponowanie patologii przez media było efektem przesunięcia w polu sił. Przestraszono się, że jeśli Leszkowi Millerowi udałoby się zbudować jakiś koncern medialny w stylu anty-Agory, to uzyskałby taką potęgę, że innym graczom mógłby pogorszyć warunki biznesowego funkcjonowania. W związku z tym odsłonięto patologie systemu, co przyczyniło się (plus inne zjawiska) do zwycięstwa obozu patriotycznego. To co wydarzyło się przez dwa lata rządów PiS-u odsłoniło establishmentowi III RP na czym polega zagrożenie. System wielopiętrowego klientelizmu (układ) nauczył się na czym polega zagrożenie i wypracował rozmaite techniki medialnej manipulacji, żeby bronić się przed powrotem zwycięstwa obozu patriotycznego. Oni przygotowali strategię mobilizacji do bierności, co było widać przy referendum warszawskim. System nauczył się zapobiegać uwspólnotowieniu Polaków. Pytanie czy wyłowią się nowe zjawiska i system nie zdąży się na czas zaadaptować do ich neutralizacji? Czy np. nowe technologie komunikacji nie wytworzą podobnego efektu jak obejście linii Maginota? Ale wtedy musimy być gotowi".
Więcej o systemie klientelistycznym, antyrozwojowych grupach interesu, o tym czemu służyła akcja "Krzyż", a także o budowaniu wspólnoty Polaków, by system III RP przełamać i "dotlenianiu tkanki społecznej" na filmie ze spotkania :
Relacja: Margotte i Bernard
Relacja z premiery książki "III RP: Kulisy systemu":
Jak zmienić Polskę?
Opublikowano:
Blogpress, czw., 02/01/2014 - 11:02
