15 sierpnia 2016 roku, w Święto Wojska Polskiego, na placu Piłsudskiego odbyła się szczególna uroczystość, Rzeczpospolita upomniała się o swoich bohaterów. Na jednym z filarów Grobu Nieznanego Żołnierza odsłonięta została nowa tablica, z datami i nazwami miejscowości, w których toczyli walkę polscy patrioci. Osiemnaście poprzednich tablic upamiętnia pola bitew polskich żołnierzy w latach 972-1683, 1768-1921 i 1939-45. Nową tablicę poświęcono miejscom, w których walczyli i ginęli Żołnierze Wyklęci-Niezłomni w latach 1945-1963.
Na uroczystość przybyli: Prezydent RP Andrzej Duda wraz z Pierwszą Damą Agatą Kornhauser-Dudą, minister obrony narodowej Antoni Macierewicz wraz z kierownictwem resortu i dowódcami wojskowymi, szef Sztabu Generalnego WP gen. Mieczysław Gocuł, marszałek Sejmu Marek Kuchciński, sekretarz stanu w Kancelarii Premiera Anna Maria Anders, szef BBN Paweł Soloch. Obecni byli attache wojskowi różnych państw oraz szef Sztabu Generalnego Gruzji gen. dywizji Wachtang Kapanadze.
Przybyli także kombatanci, wśród nich przedstawiciele Warszawskiego Obwodu Zrzeszenia "Wolność i Niezawisłość": Marek Franczak - syn sierż. Józefa Franczaka ps. "Laluś" i Adam Broński - syn. kpt. Zdzisława Brońskiego ps. "Uskok", harcerze, członkowie grup rekonstrukcyjnych oraz wielu warszawiaków.
Zwierzchnika Sił Zbrojnych oraz wszystkich zgromadzonych na placu Marszałka Józefa Piłsudskiego powitał minister obrony narodowej Antoni Macierewicz. Szef MON podkreślił:
To dzień szczególny dla Wojska Polskiego. To dzień, w którym przypominamy o wiekopomnych zasługach żołnierza, który w 1920 roku, często osamotniony, często znajdujący się w dramatycznej sytuacji, potrafił ze wsparciem całego narodu, dzięki geniuszowi decyzji pana marszałka Józefa Piłsudskiego, ze wsparciem naszych sojuszników, Marszałka Weyganda, kapitana de Gaulle`a, żołnierzy-lotników amerykańskich, tu – na przedpolach Warszawy – obronić Ojczyznę przed bolszewickim najazdem, obronić Europę, obronić całą cywilizację. To jego święto. Te wartości, które wówczas przyniosły Polsce, Europie i światu, wolność i bezpieczeństwo, po dzień dzisiejszy są obecne i pozwalają odbudować silną armię polską, obrońcę niepodległości państwa polskiego. Za to żołnierzowi polskiemu należy się cześć i chwała!"
Prezydent Andrzej Duda powiedział:
Czcigodni kombatanci,
Szanowne rodziny Żołnierzy Niezłomnych, Żołnierzy Wyklętych,
Szanowny Panie Marszałku,
Szanowny Panie Ministrze,
Szanowni Państwo Ministrowie,
Panowie Generałowie,
Ekscelencje, Księża kapelani,
Szanowni Państwo Oficerowie, Podoficerowie, Żołnierze,
Wszyscy Szanowni Państwo, Drodzy Warszawiacy, Drodzy Rodacy z całej Polski.
Kiedy komunistyczne władze Polski, przysłane tutaj z Moskwy, ogłosiły amnestię wobec uczestników antykomunistycznego powstania, wobec uczestników pierwszego antykomunistycznego podziemia, jeden z najbardziej znanych i najzdolniejszych dowódców wśród żołnierzy niezłomnych, major Hieronim Dekutowski „Zapora”, powiedział: "Amnestia jest dla złodziei, a my to jesteśmy polskie wojsko".
Jestem niezmiernie dumny i szczęśliwy, że w tym tak ważnym dla wszystkich Polaków na całym świecie dniu, w dniu rocznicy wielkiego zwycięstwa polskiego narodu nad bolszewicką inwazją w 1920r., w dniu Bitwy Warszawskiej, w 96. jej rocznicę, stoję wraz z państwem tutaj, w miejscu świętym dla wszystkich Polaków, przed Grobem Nieznanego Żołnierza na Placu Marszałka Józefa Piłsudskiego, wielkiego twórcy tamtego sukcesu, tamtego oszałamiającego zwycięstwa.
I w tym dniu spełniamy obowiązek, dzięki któremu Polska w dużym stopniu, wobec swoich żołnierzy, odzyskuje honor. Odsłaniamy tu, na Grobie Nieznanego Żołnierza, tablicę upamiętniającą uczestników tamtego antykomunistycznego powstania - Żołnierzy Niezłomnych, Żołnierzy Wyklętych. Tablicę upamiętniającą ich walkę, ich bohaterstwo, ich niezłomną postawę w obronie Ojczyzny, w walce o niepodległość, o suwerenność Polski. Dla nich, druga wojna światowa nie zakończyła okupacji, dla nich zmieniło się tylko tyle, że zamiast okupantów niemieckich przyszli okupanci sowieccy, przeciwko którym oni postanowili nadal walczyć i czynili to niezłomnie, bardzo często, aż do śmierci. I tak, aż do '63 roku, kiedy to w walce zginął ostatni z nich, sierżant Józef Franczyk „Lalek”.
Upamiętniamy ich dzisiaj, niespełna pół roku po słowach, które wygłosiłem 1 marca, mówiąc, że tutaj, na Grobie Nieznanego Żołnierza, powinna znaleźć się tablica upamiętniająca tamtych bohaterów. Ogromnie się cieszę, że idąc wtedy za inicjatywą Fundacji Niepodległości, dzisiaj wraz z Państwem, mogę tutaj być i za chwilę nastąpi odsłonięcie tej tablicy.
Chciałem, w tym miejscu, bardzo serdecznie podziękować, i Fundacji Niepodległości, i Panu Ministrowi Antoniemu Macierewiczowi, a także jego zastępcy, Panu Ministrowi Wojciechowi Fałkowskiemu, za to, że zaangażowali się w współpracę w realizacji tego dzieła, za to, że następuje ono tak szybko, bo właśnie w niespełna pół roku, i że możemy tego odsłonięcia dokonać dzisiaj, w to święto tak niezwykle ważne dla Polski, tak niezwykle ważne dla polskiego wojska, którego byli oni wielkimi reprezentantami w tamtym czasie, którymi byli oni zawsze, i którego najlepsze tradycje walki o wolną Polskę, o niepodległą Polskę, oni kontynuowali - idąc śladami swoich ojców, którzy pokonali bolszewików w Bitwie Warszawskiej 1920 r., wierząc niezłomnie w to, że polskie wojsko idzie aż do zwycięstwa, a w każdym razie, że zawsze ma obowiązek wiernie stać w obronie Ojczyzny, walczyć za jej wolność, walczyć jej suwerenność.
Szanowni Państwo,
Cześć i chwała bohaterom! Wieczna pamięć poległym!
Tablicę na kolumnie Grobu Nieznanego Żołnierza odsłonił Prezydent Andrzej Duda w towarzystwie ministra obrony narodowej Antoniego Macierewicza i Marka Franczaka, syna "Żołnierza Wyklętego" Józefa Franczaka, ps. Laluś.
Na tablicy upamiętniono bitwy i potyczki podziemia niepodległościowego z NKWD, Armią Czerwoną, UB i ludowym Wojskiem Polskim: Rudniki 6 I 1945, Rowiny 29 I 1945, Kuryłówka 7 V 1945, Las Stocki 24 V 1945, Obława Augustowska 12-21 VII 1945, Miodusy Pokrzywne 18 VIII 1945, Zwoleń 15 VI 1946, Raczkowszczyzna 12 V 1948, Majdan Kozic Górnych 21 X 1963.
Tablica została poświęcona przez duchownych trzech wyznań.
"Wszechmogący Wieczny Boże, spójrz z miłością na polski naród, który nie zapomina o swoich bohaterach, ale utrwala pamięć o tych, którzy przelewali krew i oddawali swoje życie, broniąc wolności i niepodległości Ojczyzny. Wielu z nich spoczywa w bezimiennych mogiłach. Prosimy Cię, pobłogosław tę tablicę, znak pamięci o Żołnierzach Wyklętych, po zakończeniu drugiej wojny światowej, wierni złożonej przysiędze wojskowej, nie godząc się na okupację sowiecką, wpisali się w grono Niezłomnych. Spraw, niech wyklęci i skazani na zapomnienie przez ówczesne władze, cieszą się nagrodą życia wiecznego. Niech przez odsłonięcie tej tablicy zostaną włączeni do grona bohaterów i przywróceni narodowej pamięci. Miłosierny Boże, pomóż nam naśladować ich niezłomność i wytrwałość w walce ze złem oraz poświęcenia dla dobra naszej Ojczyzny". - modlił się biskup polowy Wojska Polskiego Józef Guzdek.
Na zakończenie uroczystości wieńce na płycie Grobu Nieznanego Żołnierza złożyli prezydent RP i minister obrony narodowej.
Film z odsłonięcia tablicy:
Relacja: Margotte i Bernard
Więcej zdjęć:
https://www.flickr.com/photos/55306383@N03/albums/72157669512296874
