Przedstawiamy relację z premiery nowej książki Piotra Nisztora i Wojciecha Dudzińskiego „Nietykalni”. Spotkanie prowadziła Joanna Lichocka a obecny był również szef Wydawnictwa Editions Spotkania Piotr Jegliński. Kim są „Nietykalni”? Jak prywatyzowano polskie przedsiębiorstwa? Kto brał łapówki? Jaką rolę odegrał Gromosław Czempiński? Dlaczego brali w tym udział gangsterzy?
Przedstawiamy relację z premiery nowej książki Piotra Nisztora i Wojciecha Dudzińskiego „Nietykalni”. Spotkanie prowadziła Joanna Lichocka a obecny był również szef Wydawnictwa Editions Spotkania Piotr Jegliński. Kim są „Nietykalni”? Jak prywatyzowano polskie przedsiębiorstwa? Kto brał łapówki? Jaką rolę odegrał Gromosław Czempiński? Dlaczego brali w tym udział gangsterzy?
Joanna Lichocka: „Książka jest zapisem takich zjawisk i takich biznesowych deali, o których raczej mało można było przeczytać w ciągu ostatnich 20 lat w polskich mediach i obejrzeć w polskich telewizjach - o uwłaszczeniu nomenklatury, ale też o uwłaszczeniu środowisk przestępczych na majątku publicznym Polski.”
Kluczową funkcję przy praniu brudnych pieniędzy spełniają tzw. spółki offshore, które zapewniają anonimowość prawdziwym właścicielom, a często stanowią parawan dla różnych podejrzanych transakcji.
Wojciech Dudziński: „Offshore to imperium stworzone dla ludzi, którzy chcą pozostać anonimowi i dzięki tej anonimowości mogą prać pieniądze. Wyspy tego imperium rozsiane są po całym świecie. Obywatelami tego imperium są ludzie piastujący najwyższe stanowiska. Spółki pozakładane są na słupów - na adwokatów rajów podatkowych, a [prawdziwi właściciele] pozostają w ukryciu, dzięki temu mogą przyjmować łapówki, które wpływają do spółki za którą oficjalnie stoi adwokat.”
W książce padają nazwiska znanych adwokatów, zarówno z Polski jak i Lichtensteinu, którzy obsługują takie machinacje. Joanna Lichocka: „Warszawski adwokat właściwie oficjalnie ogłasza tego typu usługi na swojej stronie internetowej”. Nazywane to jest „optymalizacją podatkową.”
Piotr Nisztor: „Spółki offshorowe otwierają gigantyczne pole do nadużyć. Nie każda spółka offshorowa jest spółką, przez którą odbywają się nielegalne transakcje, ale na pewno jest to spółka która może służyć do prania brudnych pieniędzy, uciekania przed podatkami.”
Autorzy zwrócili też uwagę na fakt, że takie spółki inwestują na giełdzie w Polsce, a nie wiadomo do końca kto za nimi stoi. Niektóre spółki giełdowe zawierają transakcje z tego typu spółkami cypryjskimi (które tak naprawdę są powiązane np. z prezesem spółki giełdowej), co może służyć transferowaniu pieniędzy ze spółek giełdowych.
Zasadniczym tematem spotkania była prywatyzacja i afery z nią związane, również udział w niej świata przestępczego i służb specjalnych.
W kontekście prywatyzacji padło nazwisko Gromosława Czempińskiego, który został zatrzymany, postawiony przed prokuratorem i otrzymał zarzuty w związku z tego typu swoją działalnością. Wojciech Dudziński zwrócił jednak uwagę, że prokurator Więckowski, który tego dokonał, już tą sprawą się nie zajmuje. „Trzeba zadać pytanie, jak wielka jest siła „Nietykalnych”, że potrafią wpłynąć na odsuniecie prokuratora od tak kluczowej sprawy.”
Na pytanie, która z prywatyzacji zdaniem autorów została „zrobiona najbardziej na bezczelnego, na rympał”, Wojciech Dudziński odpowiedział: „Pierwsza, Unitra Serwis. Już pierwsza prywatyzacja w Polsce była całkowicie skręcona i to jeszcze przez gangsterów.”
Autorzy książki podają wiele ciekawych szczegółów na temat tej prywatyzacji, firmy Draco i przestępstw, które zostały wówczas popełnione. Padają nazwiska Jana Szczęsnego (wywiad wojskowy PRL, WSI), Andrzeja Piechockiego, oraz powiązań z gangsterami (m.in. z Piotrem Baczkowskim). Pieniądze na rozruch tego „interesu” pochodziły z wyłudzeń z BGŻ. Joanna Lichocka zauważyła, że ministrem Przekształceń Własnościowych był wówczas niejaki Waldemar Kuczyński. Natomiast, jak dodał Piotr Nisztor, likwidacja Unitry Serwis została przeprowadzona przez Henrykę Bochniarz.
Piotr Nisztor opisał mechanizm przenikania się biznesu, służb wywodzących sie z PRL i gangsterów. Pod koniec lat osiemdziesiątych młodzi przestępcy weszli w relacje z prawnikami, finansistami i służbami specjalnymi (m.in. Janem Szczęsnym). Skutkiem było powstanie kilku spółek zarejestrowanych za granicą, które potem odegrały swoją rolę przy prywatyzacji polskich przedsiębiorstw.
Wojciech Dudziński: „Za tymi spółkami stały służby, czyli m.in. pan Szczęsny, który był pełnomocnikiem w tych spółkach, ale nie tylko on. Te spółki, m.in. Draco, ale jest ich kilka, były później wykorzystywane do prania pieniędzy pochodzących z różnych prywatyzacji. Pierwszy raz do wyprania pieniędzy z przestępstwa dochodzi już w przypadku Unitry.”
Przez firmę Draco miał przepłynąć też milion dolarów łapówki od Szwajcarów za prywatyzację LOT-u. „To jest otwarcie napisane w księgach szwajcarskich, szwajcarska spółka upadła, wszedł syndyk, stąd wiadomo - za domknięcie dealu dotyczącego LOT-u.”
Na pytanie kto wziął ten milion, Piotr Nisztor odpowiedział: „Mogę powiedzieć o jednym nazwisku, bardzo znanego mecenasa, prawnika, który zainkasował 380 tys. dolarów. Ów prawnik nazywa się Lejb Fogelman. To jest osoba, która otrzymała pieniądze, które pochodziły z tej sumy, którą Szwajcarzy przelali na konto Draco. Jest to jedyna osoba, która otrzymała pieniądze z tej puli, a nie otrzymała zarzutów.”
Piotr Nisztor: „Wysyłając zapytanie do LOT-u, czy w 99 roku Lejb Fogelman brał jakikolwiek udział przy prywatyzacji, sprzedaży tego pakietu, który kupili Szwajcarzy dostałem odpowiedź, że tak, brał udział. Po czym Lejb Fogelman podczas rozmowy ze mną [w czasie meczu] przekonywał, że nic takiego nie miało miejsca. I faktycznie po tym meczu, dokładnie parę minut po ostatnim gwizdku sędziego zadzwonił do mnie rzecznik LOT-u i powiedział, że odpowiedź była nieprecyzyjna, bo przygotowywała ją stażystka i się po prostu pomyliła i Lejb Fogelman przy tej prywatyzacji udziału nie brał.”
Zdaniem Dudzińskiego najbardziej znanym człowiekiem uczestniczącym w niejasnych prywatyzacjach jest Gromosław Czempiński, choć jego zdaniem, nie był on „najbardziej sprytnym”. Przykładem jest prywatyzacja STOEN-u, gdy Draco nie mogło być już wykorzystywane jako „pralka”: „To co prokuratura uważa za łapówkę od RWE za STOEN, [...] te pieniądze, przeszły z RWE przez Gromosława Czempińskiego, który wystawiał faktury za różne doradztwa na ok. półtora miliona euro. Chyba większość tych pieniędzy wpłynęła na konto jego podwładnego - spółki offshorowej, za którą stał jego podwładny z wywiadu pan Konrad Dubelski, który jest teraz ścigany listem gończym.”
Jak się okazuje Konrad Dubelski „był prezesem jednej z najważniejszych spółek Leszka Czarneckiego, jednego z najbogatszych Polaków, miliardera - LC Corp.”
Brak sprytu polegał zdaniem Dudzińskiego na tym, że Dubelski mianował się dyrektorem w spółce offshorowej, co ujawniło związki tej spółki z Czempińskim, „zrobił tak z chciwości, bo będąc dyrektorem w spółce cypryjskiej, nie płaciło się wówczas w Polsce podatku za wynagrodzenia.”
Za najbardziej sprytnego autorzy uznali zaś Andrzeja Piechockiego, który wywodzi się z ZSP i zdaniem Nisztora jest mocno związany z Wiesławem Kaczmarkiem. Dziś jest współwłaścicielem i prezesem notowanej na giełdzie grupy telekomunikacyjnej MNI.
Piotr Nisztor ujawnił, że w porównaniu z milionem za STOEN dla polskich łapówkarzy, „Niemcy wzięli 100 razy więcej. To świadczy o tym, że nawet łapówek w Polsce nie potrafią brać.” Prywatyzacja nastąpiła w czasach gdy ministrem skarbu był Wiesław Kaczmarek, za rządów SLD-PSL.
Piotr Nisztor zadeklarował też, że książka o Kulczyku ukaże się w przyszłym roku po wyborach.
W drugiej części spotkania padały pytania publiczności. Rozmawiano o raportach NIK-u nt. prywatyzacji, kim jest Wiesław Likus, gdzie posiada nieruchomości, i jak prywatyzował przemysł tytoniowy. Co ma wspólnego Baczkowski z Boguckim? Pojawił się też wątek fałszywej dokumentacji medycznej Rywina, zabójstwa Papały i co miał wspólnego ówczesny minister obrony Bronisław Komorowski z prywatyzacją TPSA.
Książka jest do nabycia m.in. w księgarni internetowej Multibook
Więcej na filmie poniżej:
Więcej zdjęć: https://www.flickr.com/photos/113180435@N07/sets/72157647421674494/
