Stanisław Esden-Temspki to poeta, prozaik, dziennikarz. Studiował psychologię na Uniwersytecie Warszawskim, następnie filologię polską na Uniwersytecie Gdańskim, gdzie w latach 70. XX wieku współtworzył aktywne środowisko młodych poetów i pisarzy. Publikował w 1973 roku w „Literach” wiersze opatrzone wspólnym tytułem Muzea samowiedzy. Jako dziennikarz współpracował m.in. z „Ex Librisem”, „Polityką”, „Midwest Review”, „Nowym Dziennikiem”. Tomy poetyckie i zbiory wierszy: Ten stary przebój Beatlesów nigdy nie będzie kobietą (1976), Wytrwale rozwijam swe złe skłonności (1978), Wpędzony do raju (1981), Szmaciane lata (1985), A przecież umarłem (1988). Powieści: Człowiek, który udawał psa (1980), Między Sierpniem a młotem (1988, 2005), Łowca orchidei. Romans emigrancki (1994), Kundel (1999).
Pochodzący z gdańskiej, kaszubskiej rodziny Esden-Tempski był protokolantem (przez jeden dzień) porozumień sierpniowych w 1980 roku. Zgłosił wówczas dwudziesty drugi postulat: zniesienia cenzury prewencyjnej, który "wszedł, ale nie został zapisany [...] Po tych moich wystąpieniach podziękowano mi za dalsze notowanie negocjacji. Byłem cały czas w tle strajku, rozmawiając z różnymi ludźmi i wpływając na to lub na owo, ale już nie wszedłem do tego grona, które podpisywało porozumienia sierpniowe. Na szczęście. Natomiast moja obecność na strajku dała mi podstawę do tego, żeby myśleć o tym, żeby napisać historię na ten temat. Bo będąc literatem szybko zrozumiałem, że moje doświadczenie bycia w strajku może być moim bogactwem, może być tym co da mi możliwość stworzenia historii." Tak o korzeniach powstania powieści „Między Sierpniem a młotem”, w której główny bohater walczy o zniesienie cenzury prewencyjnej zapachów, opowiadał Stanisław Esden-Tempski.
Relacja: Bernard i Margotte
