Dr Muszyński w albumie pokazuje uwarunkowania, które złożyły się na powstanie białych Legionów, ich szlak bojowy, życie codzienne żołnierzy, przywołuje biografie najwybitniejszych postaci, pokazuje ich rolę w rozbrajaniu Niemców w 1918 roku a później w Powstaniu Wielkopolskim..
Album zawiera ponad 500 zdjęć dokumentów, odznaczeń i rysunki mundurów, całość dopełnia pięć wielkoformatowych map ukazujących miejsca walk i tereny działań polskich oddziałów.
Białe Legiony w przeciwieństwie do Legionów Polskich powstałych w Galicji nie doczekały się dotąd tego rodzaju upamiętnienia.
Jak zauważył prowadzący spotkanie dr Kazimierz Krajewski, Legiony Polskie Józefa Piłsudskiego były jedyną formacją wyposażoną w rozbudowany, sprawnie działający aparat propagandowy, wiele publikacji powstawało na bieżąco, w trakcie działań wojennych, już w 1914 roku i w kolejnych latach. NKN wydawał pocztówki, przeźrocza pokazujące walki I i II Brygady LP, tworzyli artyści, malarze i literaci związani z legionami. Żadna z innych formacji polskich walcząca w czasie I wojny światowej takiego aparatu nie miała. Warto podkreślić także, że po dojściu do władzy w II RP Piłsudczyków inne formacje nie były eksponowane, czyn legionowy wymazał je ze społecznej pamięci.
Do formacji polskich w Rosji w czasie I wojny światowej należały m.in.: Legion Puławski (1914-15), Brygada Strzelców Polskich (1915-17), Dywizja Strzelców Polskich (1917), I Korpus Polski gen. Józefa Dowbora-Muśnickiego (1917-18), II Korpus Polski (1917-18) i III Korpus Polski gen. Eugeniusza de Henning-Michaelisa (1917-18).
Dr Wojciech Muszyński odnosząc się do opinii, że Korpusy Polskie w Rosji - w przeciwieństwie do Legionów Polskich - walczyły nie za wolną Polskę, ale za carskie samodzierżawie, powiedział:
"Patriotyzm ludzi, którzy walczyli w tych formacjach, poczynając od Legionu Puławskiego na I Korpusie skończywszy, był na pewno nie mniejszy niż tych z Legionów Piłsudskiego. Ci ludzie naprawdę walczyli o Polskę".Historyk podkreślił:
Te Legiony powstały w bardzo określonej sytuacji, po stronie rosyjskiej. Nie miały łatwego życia, od początku spotykały je szykany. Średni szczebel wojskowy rosyjskiej biurokracji starał się utrudnić ich działalność. Byli ostatni do wszelkiego zaopatrzenia, do otrzymywania broni i amunicji. Kuchnie polowe otrzymali dopiero w 1915 roku. Widać z tego, że Rosjanie wcale ich za oddaną sobie formację nie uważali. W rosyjskich meldunkach pojawia się informacja, że jest to legalna formacja polskich buntowników, tak ich określał średni szczebel rosyjskiej machiny wojskowej".
I Korpus Polski był formacją wyjątkową - stwierdził dr Muszyński - miała to być formacja, która miała mieć w sobie wszystkie rodzaje broni, z wyjątkiem marynarki wojennej, czyli była tam piechota, artyleria i ułani, ale było także lotnictwo, oddziały balonowe, artyleria przeciwlotnicza, wozy pancerne i pociągi pancerne. Ta formacja miała być w walce samowystarczalna.
Pomysłodawca albumu, prezes IPN dr Jarosław Szarek zauważył, że żołnierze polskich formacji w Rosji jako pierwsi "postawili tamę bolszewizmowi", walcząc zwycięsko o Bobrujsk i Mińsk Litewski. Ocalili w ten sposób część ludzi, którzy mogli uciec przed zniszczeniami, jakie na te ziemie przyniósł bolszewizm.
Pod koniec spotkania dr Rafał Sierchuła przypomniał postać gen. Józefa Dowbora-Muśnickiego.
Relacja:
tekst - Margotte
wideo - Michał KK
http://multibook.pl/pl/p/Wojciech-Jerzy-Muszynski-Biale-Legiony-19141918.-Od-Legionu-Pulawskiego-do-I-Korpusu-Polskiego/9391
Więcej zdjęć:
https://www.flickr.com/photos/113180435@N07/albums/72157671939222157
