30 lipca nad ranem w swym warszawskim mieszkaniu zmarła Pani Profesor Anna Sucheni-Grabowska, wybitny historyk czasów nowożytnych. Była autorką fundamentalnych prac na temat dziejów parlamentaryzmu I Rzeczypospolitej, takich jak: Odbudowa domeny królewskiej w Polsce 1504-1548; Monarchia ostatnich dwu Jagiellonów a ruch egzekucyjny. Geneza egzekucji dóbr; Sejm walny Rzeczypospolitej w latach 1540-1586, w: Historia sejmu polskiego XV-XVIII w. red. J. Michalski; Społeczność szlachecka a państwo, w : Polska w epoce Odrodzenia. Państwo – Społeczeństwo - Kultura, red. A. Wyczański; Spory królów ze szlachtą, Zygmunt August, król Polski i wielki książę litewski 1520-1562.
Pani Profesor wychowała całe pokolenia historyków (także niżej podpisanych), które widziały w niej swojego mistrza, zarówno jeśli chodzi o profesjonalne kompetencje jak i głębokie osobiste zaangażowanie w działania dla Polski. Od sierpnia 1980 r. była aktywną działaczką NSZZ "Solidarność". W stanie wojennym współtworzyła Studium Kultury Chrześcijańskiej, w sposób szczególny opiekując się nauczycielami. Była współzałożycielką Katolickiego Stowarzyszenia Wychowawców, Towarzystwa im. Stanisława ze Skarbimierza i wielu innych dzieł historyczno-wychowawczych i patriotycznych. W latach 80-tych broniła nauczycieli represjonowanych przez ówczesne władze, informowała papieża Jana Pawła II o losie działaczy "Solidarności" Oświaty i Wychowania. Dzięki Jej staraniom wielu historyków otrzymało stypendium naukowe Fundacji Lanckorońskich. Walczyła o przywrócenie pamięci o św. Jadwidze Królowej. Była inicjatorką wprowadzenia do preambuły ustawy o oświacie zobowiązania o wychowaniu młodzieży w duchu chrześcijańskim i patriotycznym.
Odeszła Osoba, która swe życie traktowała jako zadanie nie zawężone do aktywności zawodowej, Osoba, która kochała Polskę i jej historię i miłość tę zaszczepiła swoim uczniom. Miała wielki umysł i dar przekonywania do własnych racji. Pozostawała wierna swym przekonaniom mimo więzienia w czasach stalinowskich, czy prób marginalizacji jej dorobku naukowego. Na ludzi, którzy mieli zaszczyt Ją spotkać wywarła ogromny wpływ.
Dziękujemy Ci Anno za wszystkie nauki, których nam udzieliłaś. Szczególnie dzisiaj trudno je przecenić.
Małgorzata i Jan Żarynowie
Pogrzeb Pani Profesor Anny Sucheni-Grabowskiej odbędzie się w czwartek, 2 sierpnia, o godz. 13:00 w Gidlach koło Radomska. Poświęcony Jej esej zostanie opublikowny w najbliższym numerze miesięcznika „Na Poważnie”.
