Ochrona zdrowia Polaków była tematem jednego z paneli dyskusyjnych podczas II Kongresu Polska – Wielki Projekt. W dyskusji tej wzięli udział Krzysztof Krajewski-Siuda, Maciej Rapkiewicz i prof. Jan Walewski. Uzupełnieniem panelu była rozmowa Krzysztofa Ziemca z ks. Isakowiczem-Zaleskim o opiece nad osobami niepełnosprawnymi.
Ochrona zdrowia Polaków była tematem jednego z paneli dyskusyjnych podczas II Kongresu Polska – Wielki Projekt. W dyskusji tej wzięli udział Krzysztof Krajewski-Siuda, Maciej Rapkiewicz i prof. Jan Walewski. Uzupełnieniem panelu była rozmowa z ks. Isakowiczem-Zaleskim o ośrodkach opieki nad osobami niepełnosprawnymi. Obydwie dyskusje prowadził Krzysztof Ziemiec.
Paneliści poruszali specjalistyczne kwestie, dlatego przedstawiamy je w dużym skrócie, zainteresowanych odsyłając do pełnego zapisu wideo ze spotkania.
Dr Krzysztof Krajewski-Siuda, ekspert Instytutu Sobieskiego, rozpoczął od wydawałoby się trywialnej kwestii, a mianowicie od wskazania od czego tak naprawdę zależy zdrowie człowieka. Przywołał słynne w gronie ekspertów badanie opublikowane w 1974 roku przez kanadyjskiego ministra zdrowia. Praca ta pokazywała determinanty zdrowia, z których najważniejszym okazał się styl życia, na który składa się m.in. dieta, aktywność fizyczna, higiena i sposób radzenia sobie ze stresem. Genetyka i środowisko to czynniki o mniejszym znaczeniu dla zdrowia a najmniej istotnym (ok. 10 proc.) jest opieka zdrowotna.
– Status socjo-ekonomiczny jest najważniejszą determinantą zdrowia. Musimy być bogatsi i lepiej wykształceni żeby mieć lepsze zdrowie. Mamy na przykład jedno miasto, gdzie jest różnica 30 lat w długości życia pomiędzy dwiema dzielnicami. I to w kraju, który wydaje 10 proc. PKP na ochronę zdrowia – zauważył Krajewski-Siuda. Ekspert przytoczył wyniki badań średniej długości życia wśród mężczyzn w Glasgow w Wielkiej Brytanii, gdzie okazało się, że w dzielnicy robotniczej wynosi ona 55 lat, a w dzielnicy zamieszkanej przez przedstawicieli "upper middle class" – 85 lat.
Prelegent mówił o tym, że zwiększanie wydatków na ochronę zdrowia przynosi efekt w wydłużaniu średniej długości życia tylko do pewnej granicy, powyżej której hamuje już tylko wzrost gospodarczy. Dr Krzysztof Krajewski-Siuda przedstawił różne systemy opieki zdrowotnej, jakie jego zdaniem mogłyby najlepiej sprawdzić się w Polsce (liczba mnoga wynika z tego, że prelegent różnicował je geograficznie przeciwstawiając obszary mniej i bardziej zindustrializowane).
Maciej Rapkiewicz mówił o tym, jak Polacy wydają pieniądze na leczenie. Wedle przytaczanych przez eksperta danych w latach 90. wydatkowane było w Polsce ok. 5 proc. PKB na służbę zdrowia, obecnie już 7,5 proc. (średnia krajów OECD to ok. 9,5 proc. PKB), co kwotowo stanowi ponad 100 mld zł. Mimo to, zadłużenie publicznego sektora zdrowotnego rośnie znacząco i w 2011 roku sięgnie już ok. 900 mln zł, a Polacy są zmuszeni do wydawania dodatkowych środków na leczenie. Już ponad 20 proc. ogółu środków na leczenie wydajemy z własnych kieszeni. Środki te są przeznaczone głównie na leki i usługi stomatologiczne, które w innych krajach są objęte koszykiem podstawowych usług medycznych. Wśród krajów OECD to właśnie w Polsce stosunkowo najwięcej wydaje się z własnych kieszeni na leki.
Mimo płacenia podatków i składek na ubezpieczenie zdrowotne, zmuszeni jesteśmy wydatkować dodatkowe środki na prywatną służbę zdrowia bo w publicznej albo nie są dostępne niektóre świadczenia, albo czas oczekiwania na specjalistyczną poradę lub zabieg jest zbyt długi. Rapkiewicz zaproponował objęcie akcyzą tzw. junk food, czyli śmieciowego jedzenia. – Jeśli nie możemy dalej podnosić składki na ubezpieczenie zdrowotne, bo dusiłaby gospodarkę, to dobrym rozwiązaniem byłaby odpowiednia regulacja podatkiem akcyzowym tzw. junk food czyli niezdrowej żywności. Taki podatek miałby jednocześnie działanie prozdrowotne – stwierdził Rapkiewicz.
Prof. Jan Walewski zreferował od strony praktycznej problemy trapiące specjalistyczną opiekę medyczną. Są to głównie niedobory środków oraz sam mechanizm refundacji środków, który określił jako nakazowo-rozdzielczy. Opisał nadmierne formalno-biurokratyczne wymagania, bariery i pułapki z jakimi na co dzień muszą zmagać się lekarze pracujący w specjalistycznych zakładach opieki zdrowotnej na przykładzie jego macierzystej placówki (Centrum Onkologii w Warszawie). Za niezbędne uznał zwiększenie o jeden procent wysokości składki na ubezpieczenie zdrowotne. – Moim zdaniem specjalistyczna opieka medyczna w szpitalach działa na granicy możliwości a w zasadzie poza nią, to znaczy kosztem długu i nadmiaru pracy – mówił prof. Walewski.
Pełny zapis wystąpień w relacji wideo:
* * *
Ks. Isakowicz-Zaleski opowiadał o społecznych ośrodkach opiekujących się osobami niepełnosprawnymi prowadzonych przez fundację im. Brata Alberta, której jest założycielem. – Nasza fundacja ma pod swoją opieką 1050 osób niepełnosprawnych umysłowo w 28 ośrodkach rozrzuconych po całej Polsce. Jesteśmy zaledwie jedną z organizacji pozarządowych prowadzących tego typu ośrodki – mówił. Ksiądz zwrócił uwagę, że fundacja ma niższe koszty i pracuje z większym zaangażowaniem niż ma to miejsce w ośrodkach państwowych a mimo to wciąż spotyka się z problemami ze strony urzędników i ograniczaniem środków, które i tak trzeba by było wydać na opiekę nad ludźmi niepełnosprawnymi.
– Niepewność jutra, destabilizacja, zmiany prawa, różne interpretacja w różnych województwach, biurokracja. Mamy przed sobą instytucje państwowe, które są niesłychanie zbiurokratyzowane, czego symbolem jest PFRON. Fundacja nie jest w stanie nadgonić biurokracji państwowej i większość czasu zajmuje nam użeranie się z przepisami i zdobywanie pieniędzy. Gdyby nie było odpisów 1-procentowych, to takie ośrodki przestałby funkcjonować – zauważył ksiądz Isakowicz-Zaleski. Ksiądz mówił dalej m.in. o swoich niepełnosprawnych podopiecznych i o tym, jak ważna w terapii upośledzeń umysłowych jest praca.
Relacja: Margotte, Bernard, Czarek
***
Z Kongresu Polska - Wielki Projekt opublikowaliśmy dotąd następujące relacje:
Jak chronić zdrowie Polaków
Co dalej z polską gospodarką
Kto realnie rządzi w Polsce?
Wręczenie Lechowi Majewskiemu nagrody im. Lecha Kaczyńskiego
Briefing Jarosława Kaczyńskiego
Czy media niezależne mają szanse w starciu z mainstreamem?
Katastrofa smoleńska. Bilans dwóch lat
