niedziela, 6 września 2020
Prof. Wojciech Polak - Żółkiewski pogromca Moskwy
"Wśród postaci wpisanych w poczet najwybitniejszych wodzów w dziejach oręża polskiego wyróżnia się postać hetmana Stanisława Żółkiewskiego. (..) Stanisław Żółkiewski brał udział we wszystkich wojnach toczonych przez Rzeczpospolitą w drugiej połowie XVI wieku i początkach XVII wieku. Najpierw walczył u boku doświadczonego wodza i kanclerza Jana Zamoyskiego, uczestniczył w wyprawach przeciw Habsburgom i Moskwie, na Mołdawię i Wołoszczyznę, później zwyciężał, dowodząc samodzielnie w wielu kampaniach przeciwko Rosji, Szwecji, Kozakom, Turcji i Tatarom". - czytamy w uchwale sejmowej ustanawiającej Rok 2020 Rokiem Hetmana Stanisława Żółkiewskiego. O tej postaci mówił prof. Wojciech Polak w czasie spotkania w klubie Ronina.
Pretekstem była wydana w wydawnictwie "Biały Kruk" biografia "Żółkiewski pogromca Moskwy". Książka ta jest nie tylko wciągającą lekturą napisaną przez wybitnego historyka, ale zawiera ponad 140 ilustracji dokumentujących epokę.
Jak zauważył prof. Polak, w dzisiejszych czasach dla dużej części młodego pokolenia Stanisław Żółkiewski to postać nie znana.
"W latach 90. i na początku XX w. mieliśmy stan daleko posuniętej zapaści, jeśli chodzi o naukę historii i wychowanie patriotyczne", pamiętamy redukcję lekcji historii w szkołach.
Tymczasem warto poznać postać hetmana Stanisława Żółkiewskiego.
"Zwycięstwo pod Kłuszynem to największy triumf w życiu hetmana Żółkiewskiego.Tu wykorzystano żelazny atut polskiej jazdy - husarię, która swoim impetem rozbijała formacje wroga". - zaznaczył historyk. - "Żołkiewski był znakomitym strategiem".
"Z jednej strony wspaniałe życie, wielkie osiągnięcia - bitwa pod Kłuszynem, jedno z największych zwycięstw oręża polskiego, majstersztyk sztuki wojskowej, z drugiej strony śmierć w obronie Ojczyzny pod Cecorą, hetman najwyższy dowódca wojska polskiego ginie stojąc na czele swoich żołnierzy. Wielkie zasługi połączone z heroiczną śmiercią wykreowały legendę". - mówił prof. Polak. - "Żółkiewski jest postacią, która pojawia się w wielu dziełach literackich-- powieściach, wierszach, obrazach, rycinach, sztychach, poematach. W okresie niewoli narodowej w XIX wieku przytacza się to bohaterstwo jako wzór cnót dla Polaków, którzy walczą o wolność.
Jak wyjaśnił historyk, swoją książkę w dużym stopniu napisał na podstawie listów hetmana Żółkiewskiego, które odnalazł m.in. w archiwum w Sztokholmie (trafiły tam w czasie potopu szwedzkiego).
Zapis spotkania:
Relacja: Bernard i Margotte