środa, 17 listopada 2021
Listy na czas przełomu” - korespondencja Jana Pawła II i kard. Stefana Wyszyńskiego
Instytut Dziedzictwa Myśli Narodowej im. Romana Dmowskiego i Ignacego Jana Paderewskiego zorganizował 14 października 2021 r. w Muzeum Archidiecezji Warszawskiej debatę o książce „Listy na czas przełomu”, wydanej przez Wydawnictwo WAM i Centrum Myśli Jana Pawła II.
O korespondencji dwóch wielkich Polaków, Jana Pawła II i kardynała Stefana Wyszyńskiego, dyskutowali: dr hab. Paweł SKIBIŃSKI i Rafał KOWALCZYK (redaktorzy naukowi antologii), dr Andrzej GRAJEWSKI i dr hab. Rafał ŁATKA. Debatę poprowadziła red. Barbara STEFAŃSKA (Tygodnik Idziemy).
Korespondencja zawarta w książce pochodzi z Archiwum Archidiecezji Warszawskiej. Jak podkreślił dr hab. Skibiński opuszczenia w tekście listów są niewielkie, dotyczą głównie nominacji biskupich, które są objęte tajemnicą papieską. "To wydarzenie, że ta korespondencja ujrzała światło dzienne". Obecny prymas Polski oraz metropolita warszawski wydali zgodę na opublikowanie tych listów ze względu na tegoroczną beatyfikację Prymasa Tysiąclecia i na jej fundamentalne znaczenie dla poznania tej postaci. Publikacja została wydana przez Wydawnictwo WAM we współpracy z Centrum Myśli Jana Pawła II.
Jak zauważył historyk, to nie jest klasyczne wydanie dokumentów historycznych, gdyż są one opatrzone komentarzami wynikającymi z kontekstu powstania tych listów. Warte podkreślenia jest to, że w książce są nie tylko listy urzędowe, ale i korespondencja prywatna przekazywana p[rzez zaufane osoby. Lekturę listów poprzedza wstęp Hanny Suchockiej, która była Ambasadorem Polski przy Watykanie oraz psychologa prof. Olafa Żylicza.
Dr Andrzej Grajewski zauważył, że w tej korespondencji znajdują się obszerne analityczne teksty Prymasa Wyszyńskiego, które wyjaśniały sytuacje w Polsce i w Europie w tamtym czasie. Cztery główne wątki pojawiające się w listach to: polityka wschodnia (ostpolitik) Pawła VI, przygotowanie do I pielgrzymki papieskiej i jej skutki, powstanie Solidarności oraz sytuacja Kościoła w Bloku Wschodnim.
Podkreślając wagę tej edycji zauważył: "Nie znam drugiego takiego przypadku, aby była wydawana korespondencja pomiędzy papieżem a jakimkolwiek biskupem Kościoła powszechnego. To akt odwagi Konferencji Episkopatu Polski, która się na to zdecydowała".
Dr hab. Rafał Łatka stwierdził, że publikacja znacząco uzupełnia naszą wiedzę kontekstową na temat wielu wydarzeń, które miały miejsce w Polsce i w Europie środkowowschodniej w tym okresie. Uzasadnia też tezę, że prymas Wyszyński był współautorem polityki wschodniej Kościoła w okresie pontyfikatu Jana Pawła II.
Historyk zaznaczył, że korespondencja jest także dowodem na głębokość relacji pomiędzy papieżem a prymasem. Widać w niej, że "Jan Paweł II mocno liczy się ze zdaniem prymasa Wyszyńskiego".
Dr hab. Skibiński dodał, że choć opublikowano 45 dokumentów, to nie są wszystkie listy, jakie wymieniały między sobą te osoby. "Nie wiemy co się stało z pozostałymi. (..) Jest wiele ciągów wymian myśli, które są pozrywane. (..) Można mieć nadzieję, że kiedyś poznajemy te listy, których brakuje, być może wtedy, kiedy otworzą się archiwa watykańskie".
Relacja: Margotte i Bernard
https://wydawnictwowam.pl/prod.listy-na-czas-przelomu.25381.htm?sku=84300
Spotkanie uświetnił minikoncert fortepianowy Macieja Smoląga