Centrum Edukacyjne IPN – Przystanek Historia i Dom Wydawniczy Rebis zorganizowały wspólnie 17 stycznia 2019 r. wieczór autorski dr Marka Rezlera, historyka, przedstawiającego swoją książkę pt. „Powstanie Wielkopolskie”. Spotkanie prowadził Hubert Kuberski.
Książka zaprezentowana na spotkaniu to kolejne wydanie, z okazji 100-lecia Powstania poszerzone, poprawione i uwzględniające najnowsze wyniki badań. Na wstępie Hubert Kuberski stwierdził, że wszyscy chyba zazdroszczą Wielkopolanom tego powstania, bo się udało. Równocześnie jednak, jak przypomniał, Powstanie to nie zostało uwiecznione żadnym dobrym filmem. Zwracając się do Autora zapytał go czy można go nazwać „pogromcą mitów”?
Rozpoczynając swoją wypowiedź Marek Rezler zaznaczył, że nie jest Wielkopolaninem, nie jest zaangażowany emocjonalnie w region, co być może tłumaczy jego bardziej obiektywne podejście do Powstania i opisywanych zdarzeń. „Nie ulegać mitom” oznacza tu w jego rozumieniu nieuleganie autorytetom, szukanie nowych faktów, dokumentów. Historia, jak powiedział, jest nauką która się rozwija.
„Nie można wartościować” powiedział Marek Rezler, „...każdy zabór walczył o niepodległość tak, jak pozwalały na to warunki stworzone przez zaborcę, nie było zaboru bardziej i mniej zasłużonego.”
Autor zwrócił uwagę na braki w aktualizacji dokumentów związanych z Powstaniem Wielkopolskim. Archiwa zagraniczne nie są wg niego poznane w dostatecznym stopniu, archiwa niemieckie np. ostatni raz były analizowane 50 lat temu. Również archiwa francuskie i brytyjskie nie były wystarczająco przejrzane i analizowane pod kątem Powstania. Dokumenty pochodzące z archiwów amerykańskich pozwoliły np. zmienić ocenę stosunku Józefa Piłsudskiego do ziem zaboru pruskiego. Pokutujące wciąż przekonanie, że Piłsudski lekceważył Wielkopolskę jest, jak stwierdził Marek Rezler, efektem działań endecji wielkopolskiej i nie znajduje potwierdzenia w pismach i dokumentach Marszałka.
Większość czasu spotkania zajęły pytania i dyskusja ze słuchaczami, wśród których byli również potomkowie Powstańców Wielkopolskich.
Relacja: Michał KK
