3 maja w Centrum Edukacyjnym im. Janusza Kurtyki Przystanek Historia odbyła się promocja albumu "Kardynał Stefan Wyszyński 1901-1981". W spotkaniu wzięli udział dr hab. Paweł Skibiński, Uniwersytet Warszawski oraz współautorzy publikacji: Beata Mackiewicz, Instytut Prymasowski, ks. dr hab. Dominik Zamiatała prof. UKSW oraz dr Rafał Łatka.
Album przedstawia życie i działalność kardynała Stefana Wyszyńskiego. Omówiono w nim młodość, drogę do kapłaństwa i posługę jako kolejno: księdza, biskupa lubelskiego, arcybiskupa gnieźnieńskiego i warszawskiego, Prymasa Polski. Publikacja zawiera unikalne, nigdy wcześniej niepublikowane fotografie z okresu służby kardynała Wyszyńskiego dla Kościoła w Polsce, które pochodzą z Archiwum Instytutu Prymasowskiego Stefana Kardynała Wyszyńskiego.
"Chodziło nam o to, żeby nie powtarzać utartych, starych, niesprawdzonych do końca historii, tylko na nowo przyjrzeć się życiu i działalności Prymasa Wyszyńskiego"- podkreślił prowadzący spotkanie dr Rafał Łatka. - "Staraliśmy się, żeby ten album przynosił nowe informacje. Zdjęcia opatrzone są cytatami z wybranych fragmentów homilii pochodzącymi z Dzieł Zebranych Prymasa Wyszyńskiego".
Beata Mackiewicz opowiadała o zasobach Instytutu Prymasowskiego. W archiwum Instytutu znajduje się obecnie kilkadziesiąt tysięcy zdjęć (były gromadzone od 1957 r.), nagrania głosu prymasa, maszynopisy autoryzowane i nieautoryzowane. Jak zauważyła, wydawane od 1991 roku "Dzieła Zebrane" to przede wszystkim nauczanie Prymasa, teksty oficjalne, skierowane do różnych grup społecznych. Do albumu zostały wybrane ich najciekawsze fragmenty.
Druga część albumu przedstawia Księdza Prymasa jako pasterza. Głównym wątkiem przemówień - jak zauważyła - było mocne wołanie Prymasa o jedność w narodzie.
Współautorka albumu zwróciła uwagę na dwa tematy, które powtarzają się przez całe nauczanie Prymasa Wyszyńskiego: związanie z Matką Bożą i wezwanie do służby społecznej.
Ks. dr hab. Dominik Zamiatała zaznaczył: "Trudno jest napisać dobry życiorys na 60 stronach". Przypomniał, że dotychczasowe biografie Prymasa Wyszyńskiego to publikacje Andrzeja Micewskiego "Stefan Kardynał Wyszyński" (1982) i Ewy Czaczkowskiej "Kardynał Wyszyński" (2009).
W celu przygotowania albumu przeprowadzono kwerendę w archiwach kościelnych i państwowych, żeby zweryfikować fakty. Jak zauważył współautor albumu, wiele kwestii w życiorysie, m.in. decyzja o wyznaczeniu kardynała Wyszyńskiego na Prymasa Polski czy porozumienie Państwo-Kościół z 1950 r. będzie można wyjaśnić dopiero wtedy, gdy zostaną otwarte archiwa watykańskie Piusa XII.
Dr hab. Paweł Skibiński, recenzent albumu, powiedział: "Prymas Wyszyński dzięki Instytutowi Prymasowskiemu ma jeden z największych zbiorów fotografii jemu dedykowanych". Historyk, obok wymienionych już wcześniej biografii prymasa, przywołał jeszcze inne książki poświęcone życiu i działalności kardynała Wyszyńskiego, chodzi o XX-tomowe dzieło Petera Rainy "Kardynał Wyszyński" oraz 4-tomowe kalendarium Mariana Romaniuka "Życie, twórczość i posługa Stefana Kardynała Wyszyńskiego Prymasa Tysiąclecia", które jednak trzeba weryfikować, gdyż ukazało się kilkadziesiąt lat temu.
Jednak, zdaniem historyka, biografie, które ukazały się w latach 80. i 90. są naznaczone podejściami środowiskowymi z czasów PRL-u.
Dr hab. Paweł Skibiński zaznaczył:"Istnieje słuszne przekonanie wśród historyków, że to postać absolutnie fundamentalna dla najnowszej historii Polski. (..) Jednym z najtrudniejszych wyzwań dla historyka jest fakt, że Prymas Wyszyński jest człowiekiem, który wpływał na politykę polską, nie będąc politykiem, a jednocześnie doskonale rozumiejąc politykę, która go otacza, i to zarówno państwa wolnego, gdyż ma przenikliwe uwagi dotyczące polityki międzywojennej, jak i politykę PRL-owską".
Historyk zwrócił uwagę na znaczenie Prymasa Wyszyńskiego z perspektywy kościoła światowego, co pozostaje jeszcze kwestią nieopisaną przez historyków. Prymas był przecież członkiem prezydium Soboru Watykańskiego II, uczestniczył w kilku konklawe i był papabile czyli padały na niego głosy, był też jedną z osób odpowiedzialnych za Kościół na Wschodzie i miał wpływ na pierwsze lata pontyfikatu Jana Pawła II.
Odpowiadając na pytanie o aktualność nauczania Kardynała Wyszyńskiego, dr hab. Skibiński stwierdził, że Prymas jak każdy święty (w grudniu 2017 dekret o heroiczności cnót podpisał papież Franciszek) może być wzorem do naśladowania, zwrócił uwagę na bardzo ważne kwestie w nauczaniu prymasa: etykę pracy, podejście do kwestii rodzinnych, roli kobiety i mężczyzny, czy odpowiedzialności człowieka za własne powołanie.
"Nie mam wątpliwości, że warto jest opublikować wszystkie pisma Prymasa Wyszyńskiego, bo to jest bardzo poważna refleksja nad rzeczywistością, która otaczała Prymasa, a poważna refleksja nad rzeczywistością to jest coś co zdarza się bardzo rzadko". - dodał historyk.
Relacja:
Margotte - tekst
Michał KK - wideo
Więcej zdjęć:
https://www.flickr.com/photos/113180435@N07/albums/72157691447030883
