W książce "Polska pamięć" prof. Jan Żaryn zabiera nas w podróż po historii Polski – od chrztu Mieszka I, a tym samym całego państwa Polan, przez dyplomatyczną i militarną walkę o niepodległość „ojców założycieli” II Rzeczpospolitej po pokolenia Żołnierzy Wyklętych i „Solidarności”. Wzorem swoich ideowych i duchowych mistrzów – m.in. Romana Dmowskiego i kardynała Stefana Wyszyńskiego – przypomina, że bycie biernym obserwatorem wydarzeń to za mało. Każdy z nas, jak przekonuje prof. Jan Żaryn, ma obowiązki wobec Ojczyzny – i tej niebieskiej, i tej nad Wisłą. W publikacji przewija się nieustannie przekonanie Autora, że historia jest nauczycielką życia. Każdy naród – także, a może przede wszystkim polski – powinien odrobić lekcję ze swojej przeszłości. Znajomość historii, jak argumentuje prof. Żaryn, pozwala nam uzbroić się w wiedzę i mądrość, dzięki którym lepiej poradzimy sobie z problemami teraźniejszości i wyzwaniami przyszłości.
Jako zwolennik aktywnej polityki historycznej Autor odwołuje się do działalności śp. prezydenta Lecha Kaczyńskiego, jako tego polskiego polityka po 1989 roku, który najpełniej zrozumiał wagę świadomości historycznej i pamięci wspólnej narodu. Profesor Żaryn analizuje politykę historyczną państwa polskiego, głównie w relacjach z sąsiadami – Rosją, Niemcami i Ukrainą. W tym swoistym audycie wskazuje na błędy i zaniechania, ale także postuluje konkretne działania.
Książka ukazała się pod patronatem portalu Blogpress.pl
"Niech moja książka stanie się pretekstem do dyskusji, którą jako Polacy prowadzimy od dłuższego czasu". - stwierdził autor książki prof. Jan Żaryn. Zwrócił uwagę na to, że dla rządzącej obecnie formacji politycznej niezwykle istotna jest polityka historyczna, w związku z tym "prawie wszystkie instytucje państwa polskiego mają obecnie zadanie budowania tożsamości Polski i Polaków na terenie kraju, szeroko pojętej polskiej emigracji : Polonii i Polaków na wschodzie i wizerunku zewnętrznego tak by świat przyjął do wiadomości istnienie polskiej narracji dotyczącej przebiegu naszych dziejów".
Jak zauważył historyk, "naród polski dojrzał do tego, że historia nie jest przeszłością zamkniętą w szufladach przedmiotu szkolnego lub nauki dla wybrańców, tylko jest bardzo istotną kwestią i wiąże się z pojęciem interesu narodowego". Politykę historyczną stosują wszyscy, choć nie zawsze w sposób czysty, lecz posiłkując się zmanipulowanym przekazem o przeszłości. Prof. Żaryn podał przykłady takich manipulacji lub kłamstw, np. "polskie obozy koncentracyjne" czy udział Polaków w holocauście.
Historia używana jest do bieżącej polityki. - podkreślił historyk. - W określonym celu.
Jak zauważył prof. Żaryn - odziedziczyliśmy po przodkach czysty kapitał. Nie byliśmy kolonistami, wręcz przeciwnie - to nas kolonizowano, nie byliśmy zaborcami przejmującymi obce kultury po to, żeby je zniszczyć. "Mamy za to bardzo wielu bohaterów, których możemy dawać światu, pokazując kapitał, jaki tkwi w naszym narodzie".
"Kraj, który nie prowadzi polityki historycznej staje się bezbronny" - zgodził się dr hab. Szumiło. - "To jest dziedzina, jak każda inna polityki państwa i trzeba ją uprawiać".
Zdaniem dr. Szumiło, polityka historyczna może być uprawiana na różnych płaszczyznach, należą do nich m.in. edukacja, popkultura (media, filmy, komiksy), ale także badania naukowe.
Prof. Jan Żaryn mówił o praktycznym wymiarze polityki historycznej, zwracając uwagę na usytuowanie powstającego pomnika Jana III Sobieskiego w Wiedniu.
"Historia ma ogromny wpływ na kształtowanie wizerunku państwa jako całości". - dodał dr Szumiło i nawiązał do ionicjatywy Towarzystwa Patriotycznego Jana Pietrzaka:"Widocznym znakiem dla każdego, kto by przyjechał do Warszawy będzie Łuk Triumfalny Bitwy Warszawskiej 1920 roku"., który miałby powstać na rocznicę 100-lecia "Cudu nad Wisłą".
Prof. Jan Żaryn rozszerzył ten temat i ujawnił, że pomysłodawca budowy Łuku Triumfalnego nawiązał kontakt z Ministerstwem Leśnictwa i rozważana jest lokalizacja tego pomnika, który miałby spinać dwa brzegi Wisły. A Wisła jako jedyna w Warszawie nie podlega prezydent miasta Hannie Gronkiewicz-Waltz.
Prof. Żaryn mówił także o dwóch wprowadzonych w tym roku odznaczeniach, które mają być narzędziem prowadzenia polskiej polityki historycznej. Chodzi o Krzyż Wschodni i Krzyż Zachodni. Projekt tego drugiego odznaczenia zgłoszony został właśnie z jego inicjatywy. Krzyż Zachodni przyznawany będzie obcokrajowcom, którzy udzielali pomocy Polakom lub obywatelom polskim w latach 1939–1989 na terenach nie objętych ustawą o Krzyżu Wschodnim, za pomoc na rzecz polskich aspiracji niepodległościowych oraz pomoc represjonowanym, prześladowanym, deportowanym, więzionym lub zmuszonym do emigracji przez okupanta niemieckiego oraz władze komunistyczne w powojennej Polsce, w tym za pomoc w obliczu zagrożenia życia, udzielenie schronienia i pomoc charytatywną.
Natomiast Krzyż Wschodni przeznaczony jest dla cudzoziemców pomagających osobom narodowości polskiej na dawnych Kresach Wschodnich pierwszej i drugiej Rzeczypospolitej Polskiej oraz na terenach byłego Związku Sowieckiego w latach 1917–1991.
Według prezesa IPN Jarosława Szarka, żeby wpływać na politykę innych państw, musimy stworzyć naszą politykę w kraju. Instytut Pamięci Narodowej działa od 17 lat. Dzięki niemu "zmieniliśmy świadomość Polaków, przywróciliśmy całe obszary historii. Gdyby nie IPN, bylibyśmy dziś w zupełnie innym miejscu. Dziś Instytut jest największą tego typu instytucją na całym posowieckim obszarze Europy, z naszych doświadczeń korzystają inne państwa".
"Musimy się wybić na duchową niepodległość, skończyć z kolonialnym spojrzeniem na nasze dzieje. Nie bać się rzeczy wielkich". - podkreślił dr Szarek. - "Prymas Wyszyński mówił, że naród, który przestaje sobie stawiać wielkie cele, sam się zdeklasował. Musimy postawić sobie wielkie cele - uratowania Europy, pokazania Europie jej dziedzictwa, od którego sama się odwróciła i płaci dziś za to gigantyczną cenę. Jesteśmy wielkim, dumnym narodem. Musimy pozbyć się kompleksów".
W dalszej części dyskusji o modelach patriotyzmu: republikańskim, insurekcyjnym i narodowo-demokratycznym, który z nich powinniśmy promować, a także jakimi postaciami powinniśmy się szczycić, jak reagować na bieżącą politykę innych państw i czy powinniśmy rozmawiać z Ukraińcami, dopóki czczą oni Banderę.
Relacja: Margotte i Bernard
Więcej zdjęć:
https://www.flickr.com/photos/55306383@N03/albums/72157682002053114
Wersja NA ŻYWO: https://youtu.be/ge5LUCI2Qlc
