W Klubie Ronina odbyło się spotkanie poświęcone setnemu numerowi dwumiesięcznika Arcana i historii Arcanów w ogóle. Gościem był prof. Andrzej Nowak, redaktor naczelny, a towarzyszyli mu dr Barbara Fedyszak-Radziejowska, stała współpracowniczka i Jan Filip Staniłko, najmłodszy (teraz korespondencyjny) członek redakcji.
W Klubie Ronina odbyło się spotkanie poświęcone setnemu numerowi dwumiesięcznika Arcana i historii Arcanów w ogóle. Gościem był prof. Andrzej Nowak, redaktor naczelny, a towarzyszyli mu dr Barbara Fedyszak-Radziejowska, stała współpracowniczka i Jan Filip Staniłko, najmłodszy (teraz korespondencyjny) członek redakcji.
Prof. Nowak przedstawił pokrótce historię czasopisma którego wyłoniło się na początku lat dziewięćdziesiątych (w 94 roku) z czasopisma Arka, założonego przez Jana Polkowskiego, a którego z kolei korzenie sięgają jeszcze podziemnego drugiego obiegu PRL lat osiemdziesiątych.
Andrzej Nowak sprawował funkcję red. naczelnego Arki na początku lat dziewięćdziesiątych. Ludzie związani z Arką poparli Lecha Wałęsę w sporze z grubą kreską i środowiskiem popierającym Tadeusza Mazowieckiego. A w roku 92, w symbolicznym dniu 4 czerwca, Arka wystosowała apel w sprawie lustracji i dekomunizacji (również środowiska naukowego i dziennikarskiego) podpisany przez całą ówczesną redakcję. Apel zyskał duże poparcie środowiska naukowego i intelektualnego (m. in. Zbigniewa Herberta, Marka Nowakowskiego, Bohdana Cywińskiego). Pod apelem podpisało się ok. 500 osób w tym ok. 100 profesorów i ludzi nauki.
Prof. Nowak opisał ówczesną sytuację – na początku lat dziewięćdziesiątych nie było jeszcze praktycznie żadnych mediów alternatywnych dla Gazety Wybiorczej i jej ideowych naśladowców (poza Najwyższym Czasem i krótkotrwałym epizodem Nowego Świata) była tylko niszowa (2000 egzemplarzy nakładu) Arka, a od 94 roku Arcana (redakcja w komplecie przeszła z Arki do Arcanów). Dziś ten pejzaż jest dużo bogatszy.
Od 94 roku Arcana ukazują się regularnie, prof. Andrzej Nowak podliczył, że ukazało się 100 numerów Arcanów i 17 numerów Arki przez w sumie 20 lat co dało 36 tysięcy stron znormalizowanego maszynopisu opublikowanych tekstów.
Profesor Nowak wymienił kilka dziedzin którymi szczególnie interesują się Arcana, również nazwiska niektórych, współpracowników i autorów czasopisma (choć z niektórymi drogi ideowe bardzo się rozeszły). Wymienić wszystkich nie sposób, więcej w samym numerze.
To publikacje ostatnich wierszy Zbigniewa Herberta, wiersze Jarosława Marka Rymkiewicza, Leszka Elektorowicza, Leszka Długosza, Wojciecha Wencla, Krzysztof Koehlera. Prozaicy tacy jak Marek Nowakowski, Kazimierz Orłoś. Eseiści: Ryszard Legutko, Bohdan Cywiński, czy Cezary Michalski. Arcana to również krytyka literacka – prof. Andrzej Waśko, Maciej Urbanowski, Jan Prokop, Elzbieta Morawiec.
W Arcanach zawsze dużą wagę przykładano do historii i tekstów historycznych. Wielkie zasługi ma tu Henryk Głębocki (w 100 numerze mowa jest o odkryciu w Rosji rękopisu raptularza Juliusza Słowackiego, uznawanego dotychczas za bezpowrotnie utracony). Arcana opublikowały zapis rozmów Jacka Kuronia z oficerami SB (co wywołało falę krytyki). W Arcanach publikuje Sławomir Cenckiewicz, Paweł Zyzak zamieścił fragment biografii Lecha Wałęsy jeszcze zanim ukazała się w formie książki.
Andrzej Nowak wspomniał o prof. Włodzimierzu Marciniaku zajmującym się analizą spraw rosyjskich.
Związane z czasopismem wydawnictwo Arcana publikuje 15-16 książek rocznie (dotychczas ok. 300 pozycji). W 94 roku pierwszą książką wydaną przez Arcana była książka Jarosława Marka Rymkiewicza poświęcona Mickiewiczowi (w setnym numerze można przeczytać fragmenty kolejnej książki Rymkiewicza, który wraca do mickiewiczowskiej tematyki).
I wreszcie portal Arcana - społecznie prowadzony przez grupę studentów. Jako jedyny w polskim świecie internetowym zamieszcza kilka, kilkanaście informacji dziennie ze Wschodu (z Rosji, Kazachstanu, Azerbejdżanu).
Autorzy tekstów publikowanych w Arcanach nie pobierają honorariów, podobnie jak członkowie redakcji, którzy pracują za darmo. Wydawnictwo książkowe zatrudnia zaś tylko dwie osoby.
O powodach współpracy z Arcanami i jej historii, kontekście historycznym, politycznym i ideowym, ale też o najnowszym numerze pisma i ankiecie „Na co Polska może być jeszcze potrzebna?” będącej osią setnego numeru mówili dr Barbara Fedyszak-Radziejowska i Jan Staniłko.
Setnemu numerowi Arcanów Margotte poświęciła dwie notki, które polecamy:
Na co Polska może być jeszcze potrzebna? Na co my możemy być Polsce potrzebni? - Ankieta „Arcanów” (1)
i
Na co Polska może być jeszcze potrzebna? Na co my możemy być Polsce potrzebni? - Ankieta „Arcanów” (2)
Zachęcamy do zapoznania się z całością spotkania.
Margotte, Bernard
