wtorek, 26 sierpnia 2014
Książka, z którą trudno się będzie rozstać
"Bardzo nam dzisiaj brakuje konsekwentnej, racjonalnej, sensownej i przede wszystkim własnej polityki historycznej, potrzebna jest nam racja stanu, podmiotowość, potrzebne jest państwo, a nie zbiorowość. I dlatego tak ważna jest ta publikacja, która jest niemalże monografią dziejów, tego co jest najważniejsze, poczynając od początków naszej państwowości, gdzie naszą Polskę budowaliśmy na etosie chrześcijańskim, ale i na idei wolności".- mówił prof. Wiesław J. Wysocki na prezentacji książki "My i Państwo" wydanej przez Stowarzyszenie Polska Jest Najważniejsza.
Stowarzyszenie (nie mylić z nieistniejącą już partią polityczną) zostało założone w dniu 10 października 2010 roku przez członków Warszawskiego Społecznego Komitetu Poparcia Jarosława Kaczyńskiego w wyborach prezydenckich. Jego źródłem, jak czytamy na stronie internetowej, pozostaje spontaniczna i oddolna reakcja ludzi jednoczących się po tragedii z 10 kwietnia, zatroskanych o Polskę i zaniepokojonych kierunkiem oraz stylem uprawiania polityki przez obecne elity władzy.
13 czerwca odbyła się prezentacja książki "My i Państwo", która jest pokłosiem pierwszego cyklu wykładów historycznych przygotowanych przez SPJN, które odbyły się w latach 2011-2012 w sali kościoła pw. Wszystkich Świętych w Warszawie, a później w innych miastach: Krakowie, Lublinie, Iławie, Rzymie i Florencji.
Na spotkanie przybyła większość osób, których referaty historyczne zostały w tej publikacji zamieszczone, a więc: prof. Zofia Zielińska, prof. Jan Żaryn, prof. Tadeusz Rutkowski, prof. Edward Opaliński, poseł Jarosław Sellin, prof. Jan Dzięgielewski oraz prof. Tomasz Panfil.
Niestety nie mogli być obecni trzej pozostali autorzy: prof. Marek Barański, prof. Andrzej Nowak oraz prof. Janusz Odziemkowski.
Jak czytamy we wstępie do książki, tomik "My i Państwo" zawiera artykuły, w których historycy, specjaliści różnych epok - od średniowiecza po czasy najnowsze - postanowili poddać refleksji zagadnienie relacji między państwem w polskiej tradycji a jego mieszkańcami.
Oddzielny referat wprowadzający wygłosił na prezentacji publikacji prof. Wiesław J. Wysocki.
"Historia dla młodego pokolenia, które ma stać się obywatelami, zostaje wypchnięta na margines" - podkreślił. - "A jest to przedmiot uobywatelniający. Potrzeba historii każdemu społeczeństwu. Widzimy, jak bardzo dzisiaj brakuje nam konsekwentnej, racjonalnej, sensownej i przede wszystkim własnej polityki historycznej, jak potrzebna jest nam dzisiaj racja stanu, podmiotowość, jak bardzo potrzebne jest państwo, a nie zbiorowość. I poczuliśmy, że coś się zaczęło rozsypywać. I dlatego to jest tak ważna publikacja, bo jest niemalże monografią dziejów, tego co jest najważniejsze, poczynając od początków naszej państwowości, gdzie naszą Polskę budowaliśmy na etosie chrześcijańskim, ale i na idei wolności. Mamy w tym tomie Polskę Jagiellonów, Rzeczpospolitą Obojga Narodów i mamy czasy najnowsze, przez okres XIX wieku i okres XX-wieczny poprowadzony po dzisiejsze czasy, przez II Rzeczpospolitą, państwo na wychodźstwie i przez okres komunizmu, gdy mamy "antypaństwo".
"To jest książka, z którą trudno się będzie rozstać" - stwierdził historyk. - "I nie raz wypadnie do niej zajrzeć po to, żeby zamknąć ją silniejszym, utwierdzonym i pełnym nadziei, że są wartości najwyższe, imponderabilia, że są ludzie, którzy ufnie patrzą w przyszłość".
Każdy z obecnych na spotkaniu autorów w krótkim wystąpieniu przypomniał o treści swojego wykładu, zwracając uwagę na najistotniejsze kwestie.
Prof. Edward Opaliński zaznaczył, że jego wykład dotyczył przekonania społeczeństwa szlacheckiego czyli ówczesnych obywateli państwa polsko-litewskiego o tym, że to oni są państwem. Wspomniał o instytucji konfederacji, a także o majdanie w dawnej Ukrainie.
"Artykuły henrykowskie to nasza pierwsza konstytucja, choć jeszcze bez hierarchizacji prawa" - mówił z kolei prof. Jan Dzięgielewski. - "Rozwiązania były wspaniałe. Świadomość tych ludzi, i obywateli i elit, także władców, ostatnich Jagiellonów, bo oni to współtworzyli, też była duża, więc dlaczego tak to źle się skończyło?". - zadał pytanie. Zwrócił uwagę na koncepcje różnych historyków, który wskazywali m.in. na dominację stanu szlacheckiego, czy dążenia imperialne państw sąsiednich. Jak zaznaczył, on sam jako historyk dużo miejsca poświęca fakcjom magnackim czyli ówczesnym stronnictwom politycznym. Przywódca fakcji był głównym organizatorem takiego stronnictwa, jego programem i decydentem we wszystkich kwestiach. W swoim wystąpieniu profesor podkreślił, że ci obywatele, którzy w XVI wieku doprowadzili do stworzenia tego systemu politycznego, w późniejszym czasie, kiedy coraz większy wpływ na decyzje w państwie mieli przywódcy fakcji, stali się de facto jedynie osobami posiadającymi prawa obywatelskie. Tak jak obecnie, ówczesne elity tj. główni potentaci majątkowi zaczęli skutecznie oddziaływać na obywateli, tak aby ci zajęli się przyjemnościami i wydawaniem pieniędzy, a nie polityką.
Prof. Zofia Zielińska, autorka wykładu o XVIII-wiecznej Rzeczypospolitej, broniąc króla Stanisława Augusta Poniatowskiego, stwierdziła, że był człowiekiem, który zdając sobie sprawę w jak trudnej jest sytuacji powiedział sobie, że nie można zrezygnować i próbował ratować, co się dało.
Prof. Tadeusz Rutkowski skupił się na państwie na uchodźstwie i jego dorobku.
Z kolei prof. Jan Żaryn stwierdził, że opisując model funkcjonowania państwa polskiego w okresie PRL, który nazwał antypaństwem, chciał pokazać, w jaki sposób państwo, które staje się własnością partii, pozostaje nie tylko w rękach konkretnych ludzi, ale i ideologii, projektu którego celem jest wykorzystanie instytucji państwowych do zniszczenia społeczeństwa. Stalinizm, według profesora, de facto trwał do 1989 roku jako koncepcja państwa, w relacji "my" (komuniści mający protektorat w Moskwie). i "oni" (masa, którą należy przerobić zgodnie z wytycznymi bądź własnymi projektami). Drugi problem, który podjął prof. Żaryn to kwestia uwikłania pokolenia, co jest skutkiem funkcjonowania w antypaństwie. "Czy dzisiejszy syndrom państwa słabego, które jest w dużej mierze wykorzystywane do tego, żeby złupić jakąś część majątku narodowego przez ludzi, którzy umieją wykorzystać instytucje państwowe do tego procederu, nie jest funkcją przyzwolenia na to, byśmy nadal żyli w antypaństwie, czyli żeby naród nie stanowił podmiotu?". - zastanawiał się historyk.
"Państwo królewskie, państwo obywatelskie, państwo własne, państwo pozornie własne, brak państwa, II Rzeczpospolita, państwo stanu wojny, państwo podziemne, III RP - wszystkie te państwa, o których mowa w tej książce łączy jedno: Orzeł Biały oraz biel i czerwień. I o tym pisałem w swoim artykule". - mówił prof. Tomasz Panfil. - "One są zawsze, niezależnie od losów, jakie przeżywa nasze państwo polskie i od jego formy".
Jarosław Sellin w swoim referacie pisał o osobie państwowca i patrioty, jakim był profesor Lech Kaczyński - Prezydent Rzeczpospolitej. W przeciwieństwie do niedawno opublikowanej biografii, skupił się na poglądach Lecha Kaczyńskiego na różne kwestie. "Był to polityk pełnowymiarowy, który w każdej ważnej sprawie dotyczącej naszego wspólnego narodowego bytowania miał coś istotnego do powiedzenia i to co miał do powiedzenia jest bardzo aktualne" - zaznaczył.
Książka pod redakcją prof. Jana Żaryna i Andrzeja Wrońskiego składa się z 11 artykułów:
- Marek Barański: "Początki prawa i ustroju polskiego czyli co smok wawelski może powiedzieć o stosunku do prawa"
- prof. Edward Opaliński: "Państwo to my",
- Jan Dzięgielewski: "Od obywateli współdecydujących realnie o państwie do suwerenów, w imieniu których o Rzeczypospolitej rozstrzygali dysponenci fakcji",
- Tomasz Panfil: "Polskie mity, symbole i znaki",
- Zofia Zielińska: "Rzeczpospolita w XVIII wieku - państwo pozornie własne",
- Andrzej Nowak: "Polski wiek XIX - pytania i porównania",
- Janusz Odziemkowski: "II Rzeczpospolita - państwo zbudowane od podstaw",
- Tadeusz Paweł Rutkowski: "Państwo stanu wojny",
- Tadeusz Wolsza: "Polskie państwo na obczyźnie. O głównych kierunkach działalności władz Rzeczypospolitej Polskiej w Londynie i badaniach historyków na ten temat",
- Jan Żaryn: "PRL - czyli antypaństwo",
- Jarosław Sellin: "Dziedzictwo ideowo-polityczne Lecha Kaczyńskiego".
Blogpress.pl jest patronem medialnym tej publikacji.
prof. Jan Żaryn (prezes SPJN), ks. dr. Piotr Walendzik (proboszcz parafii Wszystkich Świętych), Andrzej Wroński (SPJN).
Prof. Edward Opaliński, prof. Tadeusz Rutkowski oraz Wojciech Boberski (SPJN)
Więcej zdjęć:
https://www.flickr.com/photos/55306383@N03/sets/72157644859103797/
Relacje z wszystkich wykładów historycznych organizowanych przez SPJN (w tym z cyklu "My i Państwo") można znaleźć na naszym portalu:
http://www.blogpress.pl/node/10926
Strona SPJN:
http://www.atopolskawlasnie.com/SPJN/index_SPJN.html
Relacja: Margotte i Bernard
Opublikowano: Blogpress, sob., 21/06/2014 - 10:02